به گزارش سایت راهنوشت؛ سالها قبل، سیاست با نگاه سنتی، در تعامل با قدرت، حکومت و احزاب سیاسی تعریف میشد. اما امروز عرصههای جدیدی چون مسائل زیستمحیطی، مفاهیم نوین حقوق بشری، رسانهها و فضای مجازی، جنبش زنان و ورزش به دنیای سیاست وارد شدهاند و نقشی تعیینکننده ایفا میکنند.
در دنیای امروز، ورزش دیگر تنها فعالیت بدنی نیست و بسته به فضای شکلگیری آن (تاریخچه، قومیت بازیکنان، ایدئولوژی مورد حمایت و…) بر ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، هویتی و … اثرگذار است.
فوتبال به عنوان پرمخاطبترین ورزش جهان، از سویی با میلیاردها مخاطب در ارتباط است، از سویی تراکنش مالی آن در عرصهی اقتصاد موثر است، و وقتی به صحنهی بازیهای رقابتی میرسد، لایههای هویتی در آن به چشم میآید و میتواند ابزار جنگ شناختی شود.
مخاطب امروز فوتبال میتواند تعیینکنندهی نتیجهی بازی باشد، و از طرفی میتواند با تمرکز بر روی بازی، از پیرامون خود غافل شده و ابتکار عمل و امکان تاثیر در عرصهی جهانی را از دست بدهد. و رسانه به عنوان یکی از ابزارهای جنگ شناختی در دست سیاستمداران، یکی از عوامل این اثرگذاریست.
وقتی آلمان به عنوان پیروز جنگجهانی توسط انگلیس و برخی دیگر از کشورها در جامجهانی تحریم شد، و دولت آمریکا از بازی ایران و آمریکا در ۱۹۹۸ به عنوان بازی قرن یاد کرده است، دیگر نمیتوان به فوتبال به عنوان “تنها یک سرگرمی / ورزش” نگاه کرد.
از نظری ورزش بخشی از یک “آرمان اخلاقی” به حساب میآید و این آرمانگرایی موید نقش فراسرگرمی ورزش است.
مستطیل سبز در قالب جهانی امروز آوردگاه تمدنها و ایدئولوژیهاست. چرا که بازیکنان به عنوان نمایندگان یک ملت، مبلغان ایدئولوژی هستند؛ در صحنهای که چشم مخاطب جهانی به آنها دوخته شده و رسانههای جهان فاصلهی توپ و خط دروازه را متر میکنند، نوع بازی بازیکنان نشاندهندهی هویت آنهاست. و بازیکن این بازی، انتخاب میکند که نمایندهی هویت ملی خود باشد، یا به عنوان سلبریتی ورزشی مبلغ طرفداری از یک نظام فکری دیگر.
در ادامه با بستهی پیشنهادی “راهنوشت” با موضوع “ارتباط سیاست و فوتبال” همراه باشید:
توپِ چمن یا توپِ باروت
فرهاد درودگر در مستند “جام در آفساید” به مدت ۴۲ دقیقه به روایت اعزام تیم ملی فوتبال ایران به کویت برای حضور در جام ملتهای آسیایی، که مصادف با حملهی رژیم بعث به ایران بوده میپردازد. این مستند در شبکهی افق تهیه شده است.
بازی دو سَر بُرد
مستند “بازی” با محوریت بخشیدن به بازی فوتبال ایران و آمریکا در ۱۹۹۸، به بررسی رابطهی این دو کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است. این مستند به تهیهکنندگی مهدی نقویان در مرکز مستند سوره ساخته شده.
ده ثانیه در تاریخ
مهدی مطهر تهیهکنندهی “آن ده ثانیه” داستانی از دنیای فوتبال در ده ثانیهی جام جهانی ۱۹۸۶ و اسطوره شدن “مارادونا” روایت میکند.
فوتبال در ایران
سازمان هنری رسانهای اوج، “فوتبال علیه دشمن” را با تهیهکنندگی علی نظری پیرامون وقایع مهم تاریخ معاصر ایران از منظر فوتبال منتشر کرده است.
جهت تماشای این مستند و سایر مستندهای فوتبالی اینجا کلیک کنید.
نویسنده: زینب رنجبرکهن