به گزارش راه نوشت، شکوفههای زمستان مستندی است به کارگردانی تورج کلانتری که به بررسی فعالیتهای فرهنگی و هنری مسجد جواد الائمه در دهه 50 و 60 میپردازد. در ادامه به بررسی این مستند میپردازیم تا ببینیم آیا تورج کلانتری موفق به تصویر شکوفهها در زمستان شده است؟
در این مستند، تورج کلانتری با معرفی امیرحسین فردی، یکی از چهرههای شاخص فضای هنر انقلاب اسلامی و سردبیر کیهان بچهها و بازگشت به سالهای ابتدایی فعالیت وی در محله سی متری جی ما را با مسجد جواد الائمه آشنا می کند. سازنده اثر ابتدا با گریزی کوتاه به وضعیت فرهنگی کشور در سالهای ابتدایی دهه پنجاه و تقابل سنت و مدرنیته در فضای فرهنگی کشور میپردازد که میتوانست کمی بیشتر و عمیقتر به آن پرداخته شود. کارگردان فعالیتهای مساجد را در مقابل فعالیتهای مخرب فرهنگی رژیم شاهنشاهی به تصویر میکشد. تصویری که هرچند گذرا اما منجر به شروعی خوب میشود.
در ادامه اما مصادیق جای روایت را گرفته و اثر خود را درگیر رویدادها میکند و تنها با روایت نمونه فعالیتهای فرهنگی و هنری مسجد جواد الائمه در طول سالهای فعالیت به مرور رویدادها میپردازد و از پرداخت به زوایای گوناگونی مانند چگونگی جذب جوانان و نحوه مدیریت اقتصادی مسجد باز میماند. از طرف دیگر، سازنده اثر با استفاده از تصاویر آرشیوی کمتر دیده شدهای از فعالیتهای مسجد، روایت این رویدادها را جذاب میکند.
در ادامه، با معرفی فرح دیبا و فعالیتهای فرهنگی وی، سازنده اثر سعی در ایجاد دو قطبی میان رژیم شاهنشاهی و مساجد در حوزه فرهنگی میکند که علیرغم جذابیت محتوایی، به اثر گذاری منجر نمی شود. در این بخش از مستند، سازنده اثر با معرفی مرحوم فرج الله سلحشور و در ادامه بهزاد بهزادپور و بررسی فعالیتهای ایشان به تشریح فعالیتهای فرهنگی مسجد در حوزههای نمایشی و تصویری میپردازد. پرداختی که مانند سایر بخشهای اثر گذرا و عجول است. با این حال اشاره مستند به اثر فعالیتهای مسجد روی فضای هنری کشور، جزئیات کمتر شنیده شدهای را بیان میکند.
در ادامه و با ورود امام خمینی (ره) به ایران، اثر به نقطه عطف خود میرسد، با این حال با ارائهای تیتروار از این اتفاق مهم و تبعات فرهنگی آن به سمت اتفاقات دهه 60 گذر میکند. در انتها نیز تشریح موضوعاتی مانند کتابچههای سوره (بچههای مسجد) و ارتباطات فرهنگی فعالیتهای مسجد با فرهنگ و هنر ایران و ترکیب آن با موضوعاتی چون استکبار ستیزی، ابتر میماند.
زمانی که در انتهای اثر، امیرحسین فردی از حالوهوای آن دوران و تلاش نوجوانان و جوانان برای تبدیل شدن به افرادی چون فرجالله سلحشور سخن میگوید، مخاطب از خود میپرسد که اگر خود، فرجالله سلحشور را نمیشناخت، میتوانست با فرجالله سلحشوری که شکوفههای زمستان تصویر کرده است، ارتباط برقرار کند و سخن امیر حسین فردی را درک کند؟
نتیجهگیری مستند نیز، هرچند شعاری و زیباست اما ربطی به آنچه روایت شد ندارد. سازنده اثر با کمی صبر و حوصله، میتوانست به موضوعات و رویدادهای آن دوران در مسجد جواد الائمه پرداختی بهتر و عمیقتر داشته باشد. با این حال تماشای این مستند که روایتگر فعالیتهای هنری آن دوران است، خالی از لطف نیست.
برای تماشای مستند اینجا کلیک کنید.