«محمدصادق باطنی» مستندساز، پژوهشگر و کارگردانی است که مستند «او با ما»ی او موفق به کسب جایزه بهترین فیلم در بخش جنگ نرم از چهارمین دوره جشنواره عمار شد.
باطنی که علاوه بر این تاکنون دو مستند بلند «دوپینگی‌ها» و «جای خالی» و 15 مستند کوتاه ساخته، در کارگاه «مدیریت حس مخاطب در فیلم مستند» نکات جالبی را در رابطه با مستندسازی بیان کرده است که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانیم.
علاقه‌مندان به این کارگاه آموزشی میتوانند آن را از طریق سایت عماریار دریافت کنند.
درس اول: سه سوال اساسی که باید قبل از اقدام به ساخت مستند به آن‌ها پاسخ داد.
مستندساز حقیقت را بیان می‌کند. کار مستندساز ادعا، استدلال، آوردن سند و اقنای مخاطب است.
در بحث تولید مستند، یکی از نکات مهم و حائزاهمیت «طراحی روایت» هست. فیلم مستند یک رفت‌وآمد همیشگی است بین دو جریان؛ جریان پژوهش که محتوا را نمایندگی می‌کند و جریان طراحی روایت که فرم را نمایندگی می‌کند. مستندساز از لحظه اول شکل‌گیری ایده، دائما بین این دو جریان رفت‌وآمد می‌کند و در این رفت‌وآمد است که مستند در ذهن او شکل می‌گیرد.
مستندها به دو گونه تقسیم می‌شوند: اکتشافی و توصیفی.
مستند اکتشافی مستندی هست که در آن به سوال شما پاسخ داده می‌شود یا به عبارتی برای رسیدن به جواب سوال مستند می‌سازیم. مانند مستند پرتره؛ مستندی که راجع به یک شخصیت ساخته می‌شود.
مستند توصیفی یا ترویجی، مستندی است که در آن با یک فرضیه مواجه می‌شویم و طبق آن فرضیه مستند می‌سازیم؛ مانند مستند پریزیدنت آکتور سینما.
اما در هر دو دسته مستند ما با سه سوال مهم مواجه می‌شویم:
پرسش اول؛ چه می‌گوییم؟
پرسش دوم؛ چگونه می‌گوییم؟
پرسش سوم؛ با چه ترتیبی بگوییم که بیشترین تأثیر را در مخاطب بگذارد؟
سوال سوم مهم‌ترین بخش تولید مستند است؛ چالش حس مخاطب …
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.