هشتم اسفند سالروز درگذشت فرج الله سلحشور، کارگردان 63ساله سینما و تلویزیون است که در حوزه های مختلف سینما و تلویزیون ازجمله بازیگری، چهره پردازی، تهیه کنندگی، نویسندگی و کارگردانی فعالیت داشت و در سال1394 درگذشت. ساخت کارهای قرآنی با توجه ویژهای که به قصههای قرآن داشت از خصوصیات بارز فعالیت فرهنگی این هنرمند بود.
به گزارش راهنوشت، سلحشور در سال۱۳۶۷ علاوهبر بازیگری در مقام تهیهکنندگی «انسان و اسلحه»، ساخته مجتبی راعی حضوریافت. او با کارگردانی سه فیلم «ایوب پیامبر»، «مردان آنجلس» و «یوسف پیامبر» که در کارنامه خود ثبت کرد، خوش درخشیده است.
سال1372 فیلم «ایوب پیامبر» را با نقشآفرینی، نویسندگی و کارگردانی خودش ساخت و رسما وارد فضای فیلمسازی شد. سلحشور که در سالهای بعد کوشیده بود داستانهای قرآنی را به مجموعههای تلویزیونی تبدیل کند، در سال۱۳۷۶، مجموعه تلویزیونی «مردان آنجلس» را ساخت و 10سال بعد در سال۱۳۸۶ مجموعه تلویزیونی «یوسف پیامبر» را نویسندگی، کارگردانی و تهیهکنندگی کرد که در ادامه به جزئیات این مجموعههای تلویزیونی که برگرفته از قصههای قرآنی است، میپردازیم:
ایوب پیامبر، نخستین تجربه کارگردانی
ایوب پیامبر؛ فرجالله سلحشور با فیلم ایوب پیامبر اولین تجربه کارگردانی خود را به نمایش درآورده است. علاوهبر کارگردانی، فرجالله سلحشور نمایشنامهنویس فیلم ایوب پیامبر نیز بود. در خلاصهای درباره داستان فیلم ایوب نبی یا ایوب پیامبر که در مدتزمان 84دقیقه به نمایش درآمد، آمده است که: «شیطان بهدلیل جایگاه خوب و والایی که حضرت ایوب در نزد خداوند متعال داشت، خشمگین شده و به پیامبر خدا حسادت میکرد. پروردگار برای آزمودن صبر و ایمان ایوب نبی، سختیها و مشکلات زیادی را بر سر راه او قرار داد.»
در فیلم سینمایی ایوب پیامبر، بازیگرانی مانند فرجاله سلحشور، کبری فرخی، عطاءاله سلمانیان، اسرافیل علمداری، سعید قائمی، اصغر شریفزاده و محمودرضا تیموریان به هنرنمایی پرداختهاند.
مردان آنجلس، تئاتری ترین سریال مرحوم سلحشور
مردان آنجلس؛ دومین سریال فرجاله سلحشور، فضایی کاملا تئاتری دارد؛ بازیها، نحوه گفتن دیالوگها، گریم بازیگران و اکثر نکات فنی این اثر، بسیار شبیه به تئاتر است. این سریال داستان تاریخی اصحابکهف را روایت میکند و از میان حدود 116قصه قرآنی از نخستین داستانهایی بود که رنگ تصویر به خود گرفت. خلاصه این مجموعه نمایشی درباره گروهی از مردمان خداپرست در آغاز دوران مسیحیت است که از پادشاه روم به غاری پناه میبرند و هنگامی که از خواب بیدار میشوند 309سال گذشته است.
از بازیگران مجموعه تلویزیونی «مردان آنجلس» جعفر دهقان، مهتاب کرامتی، جهانبخش سلطانی، حسین یاری، رضا توکلی و رضا ایرانمنش هستند.
یوسف پیامبر، سریالی که جاودان شد
یوسف پیامبر؛ نوشتن فیلمنامه یوسف پیامبر برعهده سلحشور بود و آن را تا سال۱۳۸۲ به پایان رساند. ساخت مجموعه در تیر۱۳۸۲ برای ۴۰قسمت آغاز شد اما بهدلیل عدم تامین بودجه ازسوی صداوسیما، ساخت مجموعه به تعویق انداخته شد و پس از سه ماه، پیشتولید مجموعه در شهرک دفاعمقدس آغاز شد. فیلمبرداری مجموعه در اردیبهشت۱۳۸۳ آغاز شد اما بهدلیل مشکلات بودجه از مهر چندین بار به تعویق انداخته شد. فیلمبرداری یوسفپیامبر در فروردین۱۳۸۶ به پایان رسید.
خلاصه داستان این مجموعه تلویزیونی به روایت یوسفپیامبر از دوران کودکی تا دوران نوجوانی و جوانی ایشان میپردازد که سلحشور تمام جزئیات قصص قرآن را به تصویر میکشد.
جزئیات بیشتر این سریال به این ترتیب است: «زمانی که یعقوب، مردمان بنیاسراییل را به معبود یگانه عالم فراخوانده و از پرستش خدایان سرد و سنگی انذار میدهد؛ خداوند، پیامبر بعدی را در نسل او قرار داده و یوسف را به وی عطا میکند که در حسن و جمال بینظیر است. یوسف در کودکی رویای عجیبی میبیند؛ رویایی که در آن خورشید، ماه و ۱۱ستاره برای او به سجده میافتند. یعقوب که این رویای عظیم را میشنود؛ به او توصیه میکند تا آن را از برادران خود پنهان کند. پس از چندی، برادران یوسف که به علاقه پدرشان نسبتبه یوسف رشک میورزیدند، او را به چاه میاندازند و …»
در این سریال ۵۶بازیگر اصلی و بیش از ۱۵۰بازیگر فرعی به ایفای نقش پرداختند که مصطفی زمانی، محمد پاکنیت، کتایون ریاحی و جعفر دهقان از بازیگران نقش اصلی این سریال هستند.
طرحی که ناتمام ماند
«حضرت موسی» آخرین طرحی بود که فرجاله سلحشور بهدنبال ساخت آن بود. براساس یکی از مصاحبههای او، فیلمنامه این مجموعه را در ۷۲قسمت ۵۵دقیقهای نوشته و تحویل سازمان صداوسیما داده است. این مجموعه تلویزیونی داستان تولد حضرت موسی(ع)، فرار ایشان به مدائن، ازدواج با دختر شعیب، داستان موسی و خضر، ماجرای کشتن گاو و زنده شدن و سخن گفتن مرده، برج فرعون و قارون را روایت میکند. این پروژه در نهایت با بیماری و درگذشت سلحشور ناتمام ماند.
سلحشور در یکی از گفتوگوهای خود که با سینماپرس در سال1389 انجام داد، گفت: «تولید و ساخت کارهای قرآنی و در کل فیلمهای مذهبی به عبارتی تفسیر قرآن است و کارگردانی که قصد تولید یک کار مذهبی را دارد باید آیه به آیه قرآن را درک کرده و آنها را بفهمد.»
براساس این گفتوگوی سلحشور و بازخوردی که مجموعه نمایشی «یوسف پیامبر» در سطح بینالمللی و در کشورهایی نظیر تاجیکستان، پاکستان، افغانستان و شبکههای بینالمللی ایران مثل الکوثر با دوبله عربی، آیفیلم با دوبله عربی و انگلیسی و جامجم با زیرنویس انگلیسی داشت و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و صداوسیما نیز اعلام کرد که این سریال در 60کشور جهان بیننده داشته است، نشان میدهد که علاوه بر مهارت فنی سلحشور در حوزه فیلمسازی، اشراف او بر مباحث و قصههای قرآنی نیز بسیار زیاد بود.
«حضرت موسی» آخرین طرحی بود که فرجاله سلحشور به دنبال ساخت آن بود. براساس یکی از مصاحبههای او، فیلمنامه این مجموعه را در ۷۲قسمت ۵۵دقیقهای نوشته و تحویل سازمان صداوسیما داده است.
منبع: صبح نو