به گزارش راهنوشت، محور اصلی داستان مستند «پیکرههایی از جنس خاک»، روایت شکلگیری استعمار در جهان است. نویسنده متن، تحقیقات دقیقی برای نوشتن آن انجام داده است.
ماجرای فیلم از پایین کشیدن مجسمه کریستف کلمب، توسط مردم سواحل شرقی آمریکا آغاز میگردد و نماهای بعدی فلاش بک میشود به 500 سال قبل؛ زمان کشف آمریکا توسط کریستف کلمب، و روایت ادامه مییابد.
حمله پرتقال و اسپانیا به بهانه کشف سرزمینهای تازه و تلاش برای حاکمیت خودشان بر آن سرزمینها و پیامد آن، مالکیت برکل موجودیت آنها، در مستند دیده میشود. پرتقال و اسپانیا تمام آن سرزمینها را میان خود تقسیم کردند و «استعمار اروپایی» شکل گرفت.
استعمارگران خوب میدانستند که برای حاکمیت قطعی بر آن کشورها باید مردم را به بردگی خود درآورند. آنها پس از فتح هر کشور جدید، مجسمهای از رهبران استعمار بر بلندترین نقطه شهرها نصب میکردند که مردم استعمارزده بدانند که رهبرشان چه کسی است!
در ادامه فیلم، آغاز مبارزات ضد استعماری و تلاش روشنفکران و وطندوستان برای رهایی از استعمار و رسیدن به استقلال روایت میشود و به طور موازی استعمار و مبارزات ضد استعماری و پایین آوردن مجسمه رهبران استعمارگر در قارههای جهان نشان داده میشوند.
استعمارگران به این نتیجه میرسند که برای تثبیت حاکمیتشان، باید خود را نژاد برتر اعلام کنند و این را بر مردم القا کنند و برای اثبات این امر، از فرضیههای علمی نیز استفاده میکردند تا بهانهای برای بردهداری داشته باشند.
استعمارگران میخواهند جهان را میان خودشان تقسیم کنند و در این زمان جنگ جهانی اول و پیامد آن جنگ جهانی دوم شروع میشود. در این میان اشارهای به ورود استعمارگران انگلیسی به سرزمین ایران و مبارزات مردم جنوب کشورمان در جنگ جهانی نیز میشود. جنگی نابرابر که پای استعمارگران انگلیسی را به سرزمینمان باز میکند.
نکتهی جالب در این فیلم این است که در دوران مختلف، شکل استعمار تغییر مییابد و مبارزات ضد استعماری نیز به رهبری افراد مبارز ضد استعمار، بیشتر و متشکلتر میشوند.
در انتهای فیلم، رهبران اروپایی در سالهای اخیر را نشان میدهد که برای استعمارگری رهبرانشان در قرون پیشین از مردم دنیا عذرخواهی میکنند.
همچنین پیام انتهای فیلم، به نکتهی بسیار زیبا و درستی اشاره میکند:
در طول تاریخ، مجسمههای زیادی از افراد مختلف ساخته شده اما فقط مجسمههای افرادی همچنان باقی ماندهاند که با استعمار جنگیدهاند و استقلال را برای میهنشان به ارمغان آوردند.
در این فیلم از منابع تصویری بسیار خوب و باکیفیتی استفاده شده است. شخصیتپردازی دقیق استعمارگران و مبارزان ضد استعمار و کارگردانی و مونتاژ دقیق، این فیلم مستند را پربارتر و دیدنیتر کرده است. همچنین انتخاب نام فیلم بسیار هوشمندانه است.
«پیکرههایی از جنس خاک» جزو بهترین فیلمهای مستندی است که در زمینه تبیین استعمار و مبارزات ضد استعماری دیدهام.
نویسنده : امیرحسین صارمی