انيميشن در ايران صنعتي نوپاست و سابقه زيادي ندارد اما خوشبختانه هرچه به جلو آمديم با همت و پشتکار جوانان هنرمند و خلاق کشورمان اين صنعت به تکامل و رشد خوبي رسيد و نواقص آن به نسبت قبل خيلي کمتر شد؛ بهصورتيکه امروز در جشنوارههاي مختلف داخلي و خارجي تا حدودي ظهور و بروز مطلوبي داشته است و همين جاي اميدواري براي ارتقاي اين صنعت جالب و تأثيرگذار جهاني است. البته به دليل اينکه بازار و بازاريابي توانمندي نداشتهايم و دولتي بودن ساختار، انيميشن ايراني نتوانسته آنطور که بايد و شايد خود را نشان کند، هر چند، در سالهاي گذشته، انيميشنهاي گوناگوني توليد شده که توانسته توانايي ايرانيان را به رخ بکشد. مانند انيميشنهاي «شاهزاده روم»، «فيلشاه» و… که اکرانهاي موفقي در سالنهاي سينمايي داخلي و خارجي داشتهاند.
اين فيلمهاي انيميشني از جمله آثاري هستند که با زمينه مذهبي، به زبان کودکانه و ساده توانستهاند پيام ديني را در سطحي فراملي به مخاطبان انتقال بدهند و اين همان تفاوت عمده انيميشنهاي ايراني با انيميشنهاي غربي است؛ چراکه هر چند کارتونسازي غربي به لحاظ تکنيک و سرعت عمل، بسيار بالا و قوي هستند اما براي محتوا به ناچار به سمت جذابيتهاي جنسي روي ميآورند که براي مخاطب کودک، صفر و حتي بدآموزي هم دارد و از همين ابزار، براي جذب مخاطبان بزرگسال استفاده ميبرند تا در رديف خريداران آنها قرار بگيرند. در حاليکه توليدکنندگان انيميشنهاي ايراني آن هم با تم مذهبي و قرآني به زباني ساده و روان ميتوانند پيام مورد نظر خود را پاک و سلامت به بچهها منتقل کنند، بدون اينکه خانوادهها، دغدغه و نگراني داشته باشند. به همين خاطر، انيميشن ايراني کمکم در حال جذب مخاطب جهاني است، لذا بايد از اين ظرفيت به خوبي بهره برد.
يکي از اين پويانماييها، فيلم سينمايي «بنيامين» به کارگرداني محسن عنايتي است که برشي از زندگي مردم قوم بنياسرائيل در مصر باستان است و «بنيامين»، داستان پسر بچهاي به همين نام است که براي نجات جان مادرش از دست سربازان فرعون مجبور ميشود به سفر خطرناکي برود. در اين سفر اتفاقاتي براي او ميافتد که ديدگاه او را نسبت به جامعه و زندگياش تغيير ميدهد و… . موضوع اين فيلم، تاريخي است و چون برعکس فيلمهاي رئال، محدوديت لوکيشن ندارد دست انيماتور براي تخيلپردازي باز بوده است.
امتياز اين انيميشن آن است که به زباني ساده به بحث منجي و ظهور ميپردازد. موضوعي جهاني که تمام اديان در طول تاريخ، بهنوعي درگير آن بوده و هستند. «بنيامين» اين موضوع را ايرانيزه کرده و براي مخاطب داخلي و خارجي روايتگري ميکند، چه آنکه شعار گروه توليد کننده انيميشن هم «توليد انيميشن اسلامي-ايراني با بالاترين کيفيت جهاني» است؛ موضوعي که پرداختن به آن اهميت زيادي دارد. داستان «بنيامين» کودکانه است و شايد در مقايسه با انيميشنهاي هاليوودي بسيار ساده و سطحي به به نظر بيايد اما توانايي آن را دارد تا دست تماشاگر خود را بگيرد و با شخصيتها همراه کند، اين همان هنر رسانه تأثيرگذار است.
در داستان «بنيامين»، قوم بنياسرائيل بعد از طي سختيهاي زياد بنا به گفته «حزقيل»، پيرمرد داناي فيلم به بيابان ميروند و با دعا و نيايش نزد پروردگار، خواستار ظهور حضرت موسي(ع) و پايان سختيها ميشوند که در هنگام طلوع صبح با ظهور حضرت موسي دعاي آنها اجابت ميگردد، يعني مسئله، ظهور منجي بشريت است که تمام اديان به آن اعتقاد دارند.
اما نکته قابل توجه در انيميشن سينمايي «بنيامين» آن است که داستان اين فيلم، يک حرف جهاني و فراملي دارد و مخصوص مسلمانان يا شيعيان نيست، بلکه ميتواند به زبانهاي مختلف ترجمه و ارائه شود، بهويژه آنکه نگاه انيميشن هم، کودکانه و داستاني قابل هضم دارد؛ اتفاقاتي که براي «بنيامين» کوچک و دوستش «آشِر» ميافتد، باعث ميشود تا اين روايت از پيامي شعارگونه خارج شود و بچهها با همان دنياي کودکي و بيپيرايه خود، ظهور منجي را درک کنند و ياد بگيرند که براي ظهور منجي بشريت، بايد خوب بود و دعا کرد تا خداوند بستر ظهور را فراهم کند و ظلم و ستم به پايان برسد.
نوشته معصومه طاهری
سینمای دینی در جمهوری اسلامی به عنوان پرچمدار اسلام در جهان خیلی جای کار داره