خب بیایید کمی واقع بین باشیم! این تیزر خوش رنگ و لعاب به مناسبت روز دختر حرف جدیدی نداشت. همان درِگوشی های طنزآمیزِ همیشگی را رنگ کرد و توی زرورق بهمان تحویل داد. توی سه پرده حرفم را میزنم!
پرده اول: از اصطلاحِ “اسلحه همیشگیشان” شروع می کنم: جیغ کشیدن و بعد گرفتنِ بستنی برادر و اولش هم که عوض کردن کانال و بعد هم شکستن ظرف و حمایتِ مادر با مدل حرف زدن کودکانه و… می توان گفت ما با عنصر “حمایت” طرفیم. حمایت بد نیست، خیلی هم خوب است اتفاقا؛ اما حمایتی که از فرد چهره ای ضعیف و نزدیک به سفیه و البته غیرعقلانی به نمایش می گذارد نمی تواند چندان دلچسب باشد. چرا چنین می گویم؟ به تصویرِ پسربچه دقت کنید، او هم راوی حمایت است و هم حامی است، اختلاف سنی زیادی با دختر ندارد؛ اما عقلانیت و تشخیص را در چهره، روایت، کنشها و واکنش‌هایش می بینیم. تیزر سعی در نمایشِ شیرینی دارد، اما آنچه به تصویر می کشد تقابل بلاهت و تشخیص است و تحمل کردنی شیرین!
پرده دوم: راوی پسربچه است! چهره، واکنشها و روایتش را هنگام بازی کردن با دختر به خاطر بیاورید. همینطور در دیگر بخشهای فیلم! ساخت و ساختار روایت بر عهده نگاه اوست، مفصل بندی مفهومی روایت از زاویه نگاه اوست، شیرین، بانمک بودن و یا تلخی ماجراها بسته به نگاه اوست… این اوست که “تحملی شیرین” را برای ما به تصویر می کشد. اما آیا اگر آن دختربچه راوی می شد اینگونه روایت می کرد؟ روایت او از همین کنشها و واکنشها چگونه می توانست باشد؟ تابه حال فکر کرده ایم؟
پرده سوم: دختر کیست؟ دختر چیست؟ دختر چه شکلی است؟ شاخص های هویتی دختر کدام اند؟ چه نیازهایی دارد؟ چه علائقی دارد؟ کجا می خواهد برود؟ آیا تعریف ما از دختر غیر از این است: “موجودی در فاصله خانه پدر و خانه همسر”! برای این موجود چه رسالتی قائلیم؟ آیا تابه حال به خود دختر خارج از رسالتهایی که برای پس از ازدواجش قائلیم اندیشیده ایم؟!
آیا نهایتِ تلاش ما برای خروج از تعریف پیش گفته از دختر همین است که چون این تیزر او را شی تزئینی و سرگرم کننده بدانیم و ببینیم؟
این روایتِ بازیِ دو کودک نیست، روایتِ بازیِ آدم بزرگهاست. لطفا به خودمان رحم کنیم.
یادداشت از سحر دانشور
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.