بشر قرن 21 در ادامه کاوشگری علمی خود همواره به دنبال پاسخ به سؤالاتی درباره زندگی در دیگر سیارات بود و مدام پرسش هایی در این زمینه مطرح میکرد که آیا به جز در زمین امکان حیات وجود دارد؟ وضعیت سیارات دیگر به چه شکل است؟ انسان می تواند در ماه زندگی کند؟
از این رو سفر به فضا چند سالی پس از اختراع سینما به موضوعی جذاب برای سینماگران و تماشاگران تبدیل شد و در مقاطعی از تاریخ پیشتازی در کسب اطلاعات و داده ها از فضا به عنصری برای قدرت تبدیل شد و صاحبان قدرت در این عرصه از جمله آمریکا و شوروی نیز از دوران جنگ سرد دوئل نانوشته ای با موضوع سفر به فضا با سلاح هنر را آغاز کردند و در کنار پیشرفت های علمی خود آثاری هنری را تولید کردند که افزون بر جذابیت های بصری و تکنیکی به یک رویارویی در پیشرفت علم تبدیل شده است.
یکم؛ فتح فضا و آورده قدرت جهانی
از دهه 50 میلادی که فعالیتهای فضایی در جهان شدت گرفت و رقابت بین آمریکا و شوروی، فصل جدیدی از تحرکات و اکتشافات فضایی را در دنیا شکل داد، تعاریف جدیدی از قدرت سیاسی و نظامی به وجود آمد. فرستادن موشک و ماهواره، سپس موجود زنده و در نهایت انسان به فضا، نشان داد که به کمک تواناییهای تکنولوژی، بشر علاوهبر زمین، میتواند بر فضا نیز تسلط داشته باشد. این دانش جدید، قدرتهای جدیدی برای صاحبانش به ارمغان آورد و همه شئونات کشورداری، متأثر از این پیشرفتها، شکل تازهای به خود گرفت. کشورها یکی پس از دیگری، برنامه فضایی برای خودشان نوشتند و هر کدام به دنبال دستیابی به قدرت جدید، سرمایهگذاریهای گوناگون مالی و انسانی را ترتیب دادند.
دوم؛ سینما و فتح فضا
آثار سینمایی هر کشوری، میتواند آینه افکار و ایدهآلهای مردم آن کشور باشد و مطالعه آثار سینمایی کشورها در موضوعات گوناگون، به معنای دستیابی به ایدهآلها و امیال جمعی آنهاست. از این جهت، مطالعه ورود موضوع «فتح فضا» به سینمای کشورها و مخصوصاً آمریکا و شوروی سابق، نشان میدهد که چطور هر زمان برنامههای فضایی در سینما جدی گرفته شد، زمینه برای اقبال عمومی و توسعه واقعی حضور کشورها در میدان علوم فضایی به وجود آمد. حقیقت این است که سینما، هنری مردمی و مورد پسند توده مردم است و با تماشای فیلم، میتوان سیاستهای فضایی کشورها را بر روی پرده نقرهای مشاهده کرد.
سوم؛ عماریار و فیلمهای فتح فضا
«عماریار»، فیلمهای مرتبط با موضوع برنامههای فضایی کشورها که همه آنها بر اساس واقعیت ساخته شدهاند را در دسترس مخاطبان قرار داده است. تماشای این فیلمها از این جهت ضروری است که نشان میدهد دستیابی بشر به علوم فضایی، بههیچعنوان محصول تلاشهای جمعی همه کشورها، دانشمندان، مدیران و سیاستمداران جهانوطنی نیست. بلکه هر دستاورد فضایی متعلق به نخبگان و دانشمندان همان کشور است و در این میان هر کشور با مدیوم های هنری خود سعی در دفاع از این دستاوردها دارد.
در تلاش کشورهای آمریکا، هند و شوروی برای ارسال ماهواره و انسان به خارج از زمین، هیچ اثری از سهیمشدن افتخار اکتشاف و پیروزیهای فضایی با دیگر مردم دنیا نیست و آنچه این کشورها دوباره و چندباره در طول سالیان متمادی روایت میکنند، بدهکاری مردم دنیا به آنها و انحصاری بودن تلاشها برای مردم خودشان است.
چهارم؛ این 7 فیلم را حتماً ببینید
«گاگارین، اولین در فضا» روایت تلاش آژانس فضایی شوروی برای فرستادن «یوری گاگارین» به مدار زمین است. گاگارین مدت 108 دقیقه دور زمین چرخید و زنده فرود آمد. حدود نیم قرن از این واقعه تاریخی میگذرد و روسیه دوباره به بازخوانی این پیروزی بزرگ روی آورده است.
«آسمان اکتبر»، ساخته «جو جانسون» داستان نوجوانی را روایت میکند که با دیدن اولین ماهواره ساخت شوروی و قرار گرفتن آن در مدار زمین، تلاش میکند تا موشک بسازد و آن را به فضا پرتاب کند.
«اولین مرد»، روایت فرود «نیل آرمسترانگ» بهعنوان اولین انسان، بر روی کره ماه است. چند سالی میشود که هالیوود، ساخت فیلم درباره مقاطعی از تاریخ قرن بیستم که در آن آمریکا به پیروزیهایی دست یافته است (مثل فیلمهای چرچیل، دانکرک و …) را در سیاستهای خود قرار داده و ساخت این فیلم از این قاعده مستثنی نیست.
«ارقام پنهان»، که داستان سه زن سیاهپوست آمریکایی و اثر شگرف آنها بر پیشرفتهای «ناسا» در صعود به مدار زمین را روایت میکند، این فیلم در چهارچوب تلاش هالیوود برای نمایش پیشرفتهای آمریکا قابل تأمل و بررسی است.
«عملیات مریخ»، داستان فرستادن ماهواره به مدار مریخ توسط سازمان فضایی هندوستان در سال 2013 را روایت میکند. این مأموریت، هند را به اولین کشور آسیایی تبدیل کرد که به مدار مریخ ماهواره میفرستد. در سالی که این فیلم اکران شد، هند کاوشگر «چاندریان2» را به کره ماه فرستاد و این فیلم با استقبال مخاطبان، به ششمین فیلم پرفروش سینمای هند در سال 2019 تبدیل شد.
«سالیوت ۷»، داستان این فیلم دربارهی ماموریت مهم و پرمخاطرهی دو فضانورد روس به مقصد ایستگاه فضایی سالیوت ۷ است که در تابستان سال ۱۹۸۵ انجام گرفت.
فیلم سینمایی «پیاده روی در فضا»، روایتی است از ماموریت مهم و تاریخی وسخود-۲ و قدم گذاشتن «الکسی لئونوف» در فضا به عنوان نخستین انسانی که در فضا به راهپیمایی فضایی پرداخته است.