وقتی دریا رنگ خون می گیرد – نقدی بر مستند اگلانتین

فیلم‌های سینمایی اکشن و هیجانی حتی اگر براساس یک داستان واقعی ساخته شده باشند باز هم تصنعی هستند، چرا که فیلمنامه‌نویس جهت ایجاد کشش در مخاطب لحظاتی در ماجرای اصلی اضافه می کند و کارگردان هم موقع فیلمبرداری بهترین میزانسن و دکوپاژ را به کار می گیرد تا آن حس را به وجود بیاورد.

اما یک مستند واقعی با صحنه‌های واقعی از  اتفاقی هیجان برانگیز حس متفاوتی را به مخاطب می دهد، مخاطب افرادی را در مستند می‌بیند که نه تنظیم شده‌اند با قاب دوربین برای خلق هیجان و نه جلوه های ویژه دیجیتالی می بینند برای رنگ و لعاب بیشتر مستند بلکه، لحظه می ببینند.

مستندی که با آدرنالین مخاطب سر و کار دارد

رخداد در لحظه افراد را کارگردانی می کند نه کارگردان دانشگاه رفته، مستند اگلانتین هم جزو مستند هایی است که با آدرنالین بدن مخاطب سروکار مستقیم دارد، مستقیم می رود سراغ ماجرا و وقت را تلف نمی کند.

اگلانتین مستندی است به کارگردانی سمیه ذاکری که به جریان باز پس گیری کشتی ربوده شده جمهوری اسلامی ایران توسط دزدان سومالی می پردازد.

همیشه نیروهای نظامی در دید مردم آدم هایی با شغل هیجان انگیز هستند و وقتی این هیجان مستقیم در قاب تصویر بدون روتوش دیده می شود بسیار به دل می چسبد و حتی مخاطب فقط ابعاد هیجانی اینگونه مشاغل را نمی بیند بلکه با ابعاد پنهان خطرناک و سنگین اش هم آشنا می شود.

در مستند علاوه بر ماجرای اصلی که می تواند به مخاطب هیجان بدهد و او را مجاب به ادامه تماشا کند موارد دیگری اعم از موسیقی متن در اختیار ماجرا و همچنین روایت گری موثر از واجبات می باشد.

موسیقی متن اگلانتین بسیار زیبا بر پیکره ماجرا جای گرفته است یعنی مخاطب با شنیدن موسیقی در هنگام عاطفی مستند متاثر می شود، هنگام ابهام و نگرانی نیز مخاطب این ابهام را تا حدودی به کمک موسیقی لمس می کند.

روایت گری موثر که با تدوین صحبت های مصاحبه شوندگان ایجاد شده نیز بسیار مکمل یک دیگر بودند یعنی صحبت های کاپیتان کشتی از هنگام شروع عملیات نیروهای آزادسازی کشتی با صحبت های فرمانده عملیات تشابهاتی دارد و تنها تفاوت آن در زاویه حضور افراد است؛ کی در جایگاه اسیر و دیگری در جایگاه آزاد کننده.

این نوع روایت که ناشی از تدوین مناسب صحبت های افراد است به بیننده یک تصویر درست و دقیق از ماجرا می دهد و این باعث نمی شود که مخاطب میانه تماشا، دیدن را رها کند و تا انتهای ماجرا به دیدن ادامه می دهد.

نویسنده : رامین ابوئی