خانه نقد نگاهی به مستند مغزهای یخ زده – شلخته روی سطح

نگاهی به مستند مغزهای یخ زده – شلخته روی سطح

در کشوری که همه از پیر و جوان در تاکسی و اتوبوس گرفته تا محافل و مجالس و میهمانی ها از سیاست صحبت می کنند و فکت سیاسی می دهند شاید دانشجوی رشته علوم سیاسی بودن آن چنان که در نگاه عام می بینیم فضیلت محسوب نشود و رشته چندان محبوبی به حساب نیاید.

عدم نگاه تخصصی به مقوله علوم سیاسی و علوم مرتبط با عالم سیاست و عدم وجود پیوند علوم سیاسی در دانشگاه با سیاست های داخلی و خارجی مسئله ای است که مستند «مغزهای یخ زده» به سراغ آن رفته است.

اگر بگوئیم فکر و اندیشه بیش از همه چیز مبدأ تحول ملت ها و جوامع بوده است گزاف نگفته ایم و اگر بگوئیم که این علوم انسانی است که فکر و اندیشه انسان ها را جهت دهی می کند باز هم گزاف نگفته ایم.

مستند مغزهای یخ زده هم دست روی موضوع مهم علوم انسانی گذاشته است، این مستند دانشگاه، علوم انسانی و رشته علوم سیاسی و چرخه ناقص الخلقه آن ها در ایران را در گفت و گو با اساتید دانشگاه ها، دانشجویان در حال تحصیل و فارغ التحصیل بررسی می کند و نیم نگاهی هم به رشته علوم سیاسی می اندازد.

«مغزهای یخ زده» عنوان مستندی 37 دقیقه‌ای به کارگردانی محمد مختوای، با محوریت آسیب شناسی علوم انسانی در دانشگاه‌ها با محوریت رشته علوم سیاسی است، مستند تلاش کرده تا با رفتن سراغ دانشجویان، اساتید و کارشناسان به تحلیلی از چرایی وضع بغرنج علوم انسانی و ناکارآمدی خروجی آن ها در جامعه امروز بپردازد.

مستند حرف های زیادی برای گفتن دارد، از نقد دانشگاه به ما هو دانشگاه، بی خود و بی جهت بودن رشته های علوم انسانی و خروجی های آن و در نهایت رشته علوم سیاسی.

 مستند در سطح باقی می ماند و حرف جدیدی را برای مخاطب به همراه ندارد، این که وضع علوم انسانی آشفته است و به تبع آن رشته علوم سیاسی را هم شامل می شود و این که پل محکم و کارآمدی میان رشته های علوم انسانی و به تبع آن رشته علوم سیاسی با خارج از دانشگاه وجود ندارد هم بر کسی پوشیده نیست اما مستند به سراغ به متولیان امر نمی رود، به وزارت خارجه نمی رود تا بررسی کند چرا گذر وزارت خارجه به دانشگاه ها نمی افتد و چرایی این چرخه ناقص را مورد کند و کار قرار نمی دهد.

مستد مغزها قدری شلخته است، نمی داند دنبال چیست، آن جایی که درباره وضعیت دیپلماسی و سیاستمدران ایرانی و فکت های مختلفش می گوید جذاب می شود اما جلو نمی رود و در حد یکی دو تا گذاره بافی می ماند، شاید اگر به سراغ سیاستمداران ایرانی از گذشته تا به امروز می رفت که در چه پروسه ای به مناصب سیاسی رسیده‌اند و به اصطلاح، واژه رجل سیاسی در ایران در چه فرآیندی حاصل می شود مخاطب با مستندی جذاب تر و جدی تری رو به رو بود.

مغزهای یخ زده در باتلاق نگاه یک طرفه اسیر می شود و مدام یک طرفه به ماجرا نگاه می کند، مخاطب انتظار دارد تا حداقل این مستند قدری به آن طرف میدان برود و وضعیت سیاستمدران را جویا شود و سخنی هم از آن ها در مستند گنجانده شود و بفهمد خب به هر حال تحقیقات و رفرنس های سیاسیون از کجا می آید؟ سیاسیون چرا به سراغ دانشگاه ها نمی روند؟ حلقه مفقوده این چرخه کجاست؟

جایی از مستند که یکی از اساتید دانشگاه درباره حلقه مفقوده میان دانشگاه و صنعت کشاورزی مثالی می زند که دانشگاه هیچ توجهی به مسائل اطرافش ندارد بیش از پیش مخاطب را کنجکاو می کند که کارگردان زاویه دوربینش را قدری بچرخاند و به سراغ مثال های واقعی برود اما حیف که این کار را نمی کند و زحمت این که دوربینش را از دانشگاه و اتاق اساتید به بیرون ببرد را به خود نمی دهد.

این که در قضیه برجام اگر دانشگاه ها و به طور خاص دانشجویان رشته علوم سیاسی به صورت تخصصی پای کار می آمدند شاید فاجعه برجام اتفاق نمی افتاد مسئله ای است که شاید به صورت واضح در مستند نمی بینیم اما سایه طرح آن را به صورت کلی در مستند مشاهده می کنیم که این مسئله جای کار بیشتری را می طلبید.

شاید مستند با ارائه نمونه های موفق ارتباط صنعت و دانشگاه در تولیدات مختلف کشور نظیر رشته های دانش بنیان و محصولات دفاعی نیروهای مسلح می توانست مخاطب را نسبت به اهمیت نبود این چرخه در رشته های علوم انسانی حساس کند.

دانشگاه و ناکارآمدی علوم انسانی در کشور مسئله ای است که در دیدار دانشجویان با رهبری همواره مورد تأکید قرار گرفته است و تا به حال نیز مستند هایی نظیر «قمار چهار گزینه ای» به کارگردانی «عباس رحیمی»، «بی کار آفرین» به کارگردانی «محمدرضا فهیمی»، «آرزوی استخدام» به کارگردانی «علی خسروی» و «مرثیه ای برای یک رؤیا» به کارگردانی «صدرا علی بک» کم و بیش به این موضوعات پرداخته اند اما باید توجه داشت که همان گونه که اهمیت موضوع ذکر شده بر کسی پوشیده نیست ساخت مستند و کار پژوهشی در این زمینه نیاز به تحقیق بیشتر وهدفگذاری دقیق‌تر دارد.

.

4 دیدگاه‌ها

  1. موضوع آشفتگی وضع علوم انسانی در دانشگاه ها جا داره یک مستند چند قسمتی براش کار بشه

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید