به گزارش راه‌نوشت، محمد حسین نیرومند، نویسنده کتاب‌هایی مانند مبانی فرم فیلم، مدیریت چشم مخاطب، دستورالعمل‌های ایده‌یابی برای فیل آبی و …، در کارگاه مبانی زیبایی‌شناسی سینما سعی کرده تا اهمیت پیوند فرم، تکنیک و محتوا را به مخاطب حرفه‌ای سینما آموزش دهد. برای دریافت فایل کامل این کارگاه می‌توانید به قسمت «از امروز» سایت عماریار مراجعه یا اینجا را کلیک کنید.
درس دوم: تصاویر چه مفاهیمی را در خود جای داده‌اند؟
هر تصویری از جمله سینما، دارای سه سطح مفهومی مهم هست که باید مورد توجه قرار بدهیم.
اول، موضوع یا سوژه. هر تصویری دارای یک سری نشانه‌ها و عناصری است، این نشانه‌ها همان آدم‌ها و اشیا و هر چیزی است که در تصویر حضور دارند و ما آن‌ها را می‌بینیم.
دوم، این موضوعات وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند و ترکیب می‌شوند، مفهوم و محتوا ایجاد می‌کنند.
بحث سومی که در اثر تصویری اهمیت دارد، چیزی است به نام فرم. این نشانه‌ها و عناصر تحت یک تصمیمات خاص هنرمندانه و آگاهانه در کنار هم قرار می‌گیرند که این می‌شود فرم.
پس اولین سطح مفهومی تصویر، موضوع است. گفتیم موضوع یک سری نشانه‌های بصری هست.
در هر تصویر سه نوع نشانه وجود دارد. دسته اول آن‌چه هست که می‌بینیم؛ مثل آدم، ماشین و هرچه که در تصویر هست.
دسته دوم نشانه‌های نمادین هستند. در واقع نشانه‌هایی که ما این‌ها را می‌بینیم ولی منظور از آن، چیزی غیر از مفهوم عادی آن است. مثلا شما وقتی یک جغد را در فیلم می‌بینید، این جغد معمولا معنی ویرانی را منتقل می‌کند.
سوم نشانه‌های نمایی هستند. نشانه‌های نمایی وجه تداعی دارند و می‌توانند به تصویر عمق ببخشند. مثلا وقتی شما یک دودی را می‌بینید می‌فهمید که حتما یک آتشی در کار است.
این سه دسته، نشانه‌هایی هستند که در حوزه‌ی موضوع و حوزه‌ی سینما و تصویر بسیار اهمیت دارند.
درس قبلی از این سیر:
مبانی زیبایی‌شناسی سینما – درس اول: دو ملاک اولیه در ارزیابی فیلم‌ها
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.