خانه خبر سنگر انسان سازی - یادداشتی در باب مستند عابدان کهنز

سنگر انسان سازی – یادداشتی در باب مستند عابدان کهنز

به گزارش سایت راه نوشت، مسجد سنگر است؛ تعبیر زیبایی از امام خمینی(ره) که در فیلم مستند «عابدان کهنز» به خوبی نشان داده شده است. «عابدان کهنز» روایتگر تلاش تعدادی از پاسداران و رزمندگان قدیمی است که با اتکا به لطف خدا و اراده جمعی، مسجدی را برای اهالی برپا می‌کنند و اسم آن را می‌گذارند مسجد امیرالمؤمنین(ع)؛ مسجدی که در آن علاوه بر نماز جماعت، فعالیت های فرهنگی و پرورشی زیادی، مخصوصاً برای کودکان و نوجوانان انجام می‌شد و به گفتۀ «مجید رستگار» کارگردان این مستند، جوانان زیادی در عرصه های فرهنگی، نظامی، اجتماعی و… در این مسجد پرورش یافتند؛ مانند شهید «مصطفی صدرزاده»؛ جوانانی که ماحصل 25 سال تلاش صادقانه برپاکنندگان مسجد بودند و شجاعانه در هیاهوی فتنه 88 خود را سپر بلا کردند و بعد از آن هم با رشادت نگذاشتند فتنه شام در تهران تکرار شود؛ و در این مسیر شهید یا جانباز شدند.

روایت ماجرا در مستند «عابدان کهنز» ساده وگویاست و هنرمندانه از تکنیک های انیمه برای بیان بعضی اتفاقات، استفاده شده و بر جذابیت و تاثیرگذاری داستان برای مخاطب افزوده است؛ داستانی از تربیت، شکوفایی و بالندگی نوجوانان و جوانان کهنز شهرستان «شهریار» و مسجدی که با سختی‌های زیاد و البته مدد و لطف خدا ساخته شد و پایگاه معنوی بسیار مهمی برای تهذیب نفس جوانانی گردید که توفیق دفاع از حرم حضرت زینب(س) را در مقابل هجوم تروریست ها پیدا کردند و مدال طلایی شهیدان مدافع حرم به گردن آویختند.

شهیدان «مصطفی صدرزاده»، «محمد آژند»، «سجاد عفتی» و جانبازان «امیرحسین حاجی‌نصیری» و «رضا سلمانی» ازجمله تربیت‌یافتگان این مسجد هستند. نوجوان‌ها و جوان‌هایی که مصداق بارز انسان‌سازی مسجد هستند؛ همان‌هایی که پاتوق‌شان مسجد امیرالمومنین(ع) بود و با حال و هوای این مسجد و روح معنوی تربیت شدند.

همان طورکه در پایان مستند« عابدان کهنز» هم اشاره می شود نقطه شروع و اوج جوانان شهریار، مسجد است؛ یعنی مرکز ثقل انسان‌سازی. چنانکه مساجد از زمان پیامبر اسلام(ص) پایگاهی فراتر از برپایی نماز بودند؛ حتی ایشان جلسات نظامی و سیاسی خود را در مساجد برگزار می‌کردند و عملاً نشان می‌دادند کارکرد مسجد در جامعۀ اسلامی حیاتی و کلیدی است. پیامبر اسلام اسلام(ص) در ابتدای نظام‌مند ساختن سازمان دینی، تأسیس مرکز تجمع عمومی مسلمانان را با نام مسجد در اولویت قرار داده و تجمع در آن را به نیکوترین وجه ستودند و همواره نیز بیشترین تأکیدات را در راستای حفظ این سنگر توحیدی ابراز داشتند.

در روند پیروزی انقلاب اسلامی با رهبری امام‌خمینی، مساجد همانند دوران صدر اسلام، جان گرفتند و جایگاه واقعی خود را پیدا کردند؛ به‌طوری که نیروهای فعال در مساجد، به طور مستقیم در متن انقلاب شرکت جستند.

از آن پس مساجد نقش پایگاه ارتباطی مردم را بر عهده داشتند و در شرایط حساس نهضت اسلامی توانستند به انسجام نیروهای مردمی و دفع حملات نامرئی نفوذی‌های ضدانقلاب بپردازند.

پس از پیروزی انقلاب نیز، بسیاری از برنامه ها و اتفاقات مهم مانند انتخابات شوراهای محلی، کانون‌های بسیج و دیگر ضرورت‌های زمان، در مساجد انجام می‌گرفت؛ چنانکه امام(ره) مسجد را سنگری انسان‌ساز نامیده بودند که چشمۀ زلال مبارزۀ ضد باطل در طول تاریخ، از آن جوشیده است.

ایشان با شناخت موقعیت و نقش مسجد، خطاب به مسلمانان جهان می فرمود: «اگر حرم و کعبه و مسجد و محراب، سنگر و پشتیبان سربازان خدا و مدافعان حرم و حرمت انبیاء نیست، پس مأمن و پناهگاه آنان در کجاست؟» در واقع مساجد عقبۀ استراتژیک انقلاب اسلامی و در سطح کلان تر، اسلام و تشیع هستند؛ چه اینکه از منظر جامعه‌شناسی تحلیل‌گران اجتماعی، انقلاب اسلامی را باید انقلاب مساجد دانست؛ چون عمدۀ تحرکات انقلابی از طریق شبکه مویرگی مساجد انجام می‌شد و راحت‌تر در کل کشور نفوذ می‌کرد و می‌توانست به‌راحتی اعلامیه‌های امام(ره) را ظرف 24 ساعت پخش کند.

در طول 8 سال دفاع مقدس هم مساجد سنگر و پایگاه کمک‌رسانی به رزمندگان جبهه‌های حق علیه باطل بود.

اما متأسفانه طی چند سال اخیر کارایی مساجد عمدا یا سهوا محدود و محصور به نماز شده است؛ البته نمی‌توان همیشه مردم را مقصر دانست و انگشت اتهام به سمت آنها نشانه رفت؛ چرا که برخی سیاستگذاری‌های ناقص و عدم تامین نیازهای مختلف مردم و به خصوص کم‌کاری‌های فرهنگی، باعث تقلیل جایگاه مهم مساجد گردید.

با همه کاستی‌هایی که به هر دلیل، در حق مساجد روا داشته شد و کم و بیش شاهد آن هستیم، اما هنوز مساجدی پیدا می‌شوند که وظیفه خودشان را انجام می‌دهند و جبران‌کنندۀ ضعف‌های پرورشی تربیتی مدارس و سیستم فشل دولتی هستند؛ نمونۀ این مساجد، همان مسجد امیرالمؤمنین(ع) در شهریار است که مستند «عابدان کهنز» به‌زیبایی نقش و جایگاه انسان-سازی و تربیت نسل فعال و انقلابی در آن را روایت می‌کند.

گذر زمان اثبات کرد که حوادث انتخاباتی سال 88 جنگ قدرت بین دوجناح انتخاباتی نبود، بلکه یک فتنه سازماندهی شده توسط همۀ معاندان انقلاب، اعم از سلطنت‌طلبان، منافقان، گروهک‌های تروریستی و سران کشورهای آمریکا، انگلیس و رژیم اشغالگر قدس بود که توسط سران فتنه در داخل کشور، به اجرا درآمد.

در میان شعله های گُر گرفتۀ فتنه، بیداری و هوشیاری جوانان پرورش یافته مسجدی بود که فارغ از فضای سیستماتیک دولتی و حکومتی، آن را به موقع خاموش کرد؛ هرچند خودشان هم مظلومانه از شعله‌های آتش آسیب دیدند. جوانان پرورش یافتۀ مساجد برای دفاع از انقلاب اسلامی به میدان آمدند و با تقدیم خونشان، بساط فتنه و فتنه‌گران را از دامن پاک نظام جمهوری اسلامی ایران برچیدند. مظلومیت و گمنامی بسیجیان از دوران انقلاب اسلامی تا فتنه 88 فراموش شدنی نیست.

همین جوانان در مسیر بلوغ معرفتی و اعتقادی خود، چند سال بعد در فتنۀ دیگری نتوانستند آرام و بیخیال باشند و زندگی روزمرۀ خود را سپری کنند؛ این‌بار هم لباس رزم پوشیدند و راهی سوریه شدند تا آنجا را از لوث تکفیری‌های داعشی پاک کنند؛ با این تفاوت که این بار در داخل کشور عده‌ای دانسته و نادانسته زخم زبان می‌زدند؛ ولی آن‌ها برای دفاع ازحرم اهل‌بیت(ع) به میدان نبرد رفتند و بعضی‌هایشان در این راه به مقام جانبازی یا شهادت نائل آمدند؛ مانند شهید «سیدمصطفی صدرزاده» به‌‌عنوان الگوی تربیت نیروی انسانی در تشکل‌های مردمی و مسجدی که در دامن مسجد شخصیتش ساخته شده بود؛ چنانکه بنا به گفتۀ اطرافیان و خانوادۀ این سید جوان، تمام زندگی او وقف مسجد و همجوشی با مردم شده بود.

سیدمصطفی از کار عملی گرفته تا کار امنیتی در محله‌ و در بالاخره در تربیت و اعزام نیرو برای مبارزه با لشکر دشمنان اسلام؛ جلودار بود.

در نگاهی اجمالی فیلم مستند «عابدان کهنز» روایت‌گر تاریخ شفاهی بعد از پایان جنگ تحمیلی است که به جریان‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و نظامی می پردازد. «عابدان کهنز» دورۀ تاریخی شکل‌گیری مسجد امیرالمومنین(ع) و پایگاه الغدیر را بررسی می‌کند و سعی دارد تا کارهای سیاسی، نظامی و فرهنگی که از دل این مسجد برآمده را به تصویر بکشد. نقش مساجد را در تربیت جوانان مطرح می‌کند که چطور از بین همان جوانانی که نه زمان پیروزی انقلاب را درک کرده‌اند و نه سال‌های دفاع مقدس را دیده‌اند، آتش فتنه را خاموش می‌کنند.

بی‌شک شهیدان مصطفی صدرزاده، سجاد عفتی و…از ثمره‌های این تربیت تأثیرگذار اسلامی مسجد هستند که از همه چیز خود گذشتند ولی اجازه ندادند فتنۀ دشمن و منافقان دامنگیر اسلام شود؛ و این است معنای تمام و کمال انسان‌سازی درمسجد و انتظاری که از این سنگر مهم می‌رود. امید که چنین نگاهی در سایر مساجد تسری یافته و بیش از پیش مهیای ظهور حضرتش در کسوت سربازی باشیم.

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید