به گزارش راهنوشت، مستند « با من نگاه کن» مستندی است که تلاش دارد زندگی یک روحانی و یک عالِم دینی را نشان دهد، که البته تا حد زیادی از پس آن برآمده و صحنه های زیبایی از صمیمیت در برخورد با دیگران، کمک کردن در خانه، زیارت و آرامش در هنگام خستگی را خلق و به مخاطب تقدیم میکند.
اما نکتهای که در این میان مطرح است این است که سازنده اثر، آن چنان که شایسته است به تصویر دقت نداشته و دلنوشتههای خود را همراه تصاویری انحصاری، تحویل مخاطب داده است.
زمانی که سخن از «عدم امکان اسلامی کردن علوم انسانی غربِ مبتنی بر انسانشناسی غلط» به میان میآید، تصاویر جاده و قطار در حال حرکت نشان داده میشود، زمانی که سخن از «آفات ربا در جمهوری اسلامی» به میان میآید، تصاویر غذا دادن به حیوانات نشان داده میشود که نه تنها بیربط است بلکه تصاویر متناسب در خود این مستند میباشد(از جمله جابهجایی دو تصویر بالا).
و اما هدف مستند چیست؟
هرچند شیرینی شخصیت و کردار و گفتار آیتالله حائری رحمه الله، انسان را محو تماشای اثر میدارد لکن “چه” در برش های مستند گم شده است.
آیا تنها هدف سازنده اثر این است که چندی از لحظات زندگی آیت الله حائری شیرازی را با وی نگاه کنیم و یا هدف وی این است که به سوژه مستند نگاه کنیم؟
و اگر به آیتالله حائری رحمه الله بایستی نگاه شود، چرا شخصیت گوینده، محور مستند است؟
و اگر گوینده، تنها چند دمی را که کنار سوژه است را میخواهد نشان دهد، چرا زاویه دید خود را “بیان” میکند به جای اینکه سوژه را “نشان” دهد.
یادم میآید یک روحانی میگفت در خیلی از برخوردها، وقتی میشنوم «آخوند مثل تو ندیدم»، از او میپرسم: «آیا تا به حال با هیچ روحانیای برخورد داشتی؟» و او جواب میدهد: خیر.
مستند «با من نگاه کن» مستندی است برای مردمی که تنها از روحانیون شنیدهاند و هیچ ارتباطی با آنها ندارند بلکه میتوان گفت حتی افراد مذهبی نیز نیاز به دیدن این مستند دارند تا به رفتار یک عالم نگاه کنند.
مستند «با من نگاه کن» اگرچه در هنگام ساخت، مخاطب خود را مشخص نکرده اما به نظر میرسد که از مهمترین مخاطبین این مستند، طلاب و روحانیون میباشند که شاید برای آنها، این مستند مصداق حدیث «صَلّوا کما رَأَیتُمُونِی أُصَلّی؛ همانگونه که میبینید من نماز میخوانم، نماز بخوانید» میباشد.
در نهایت شما با یک روحانی اهل معنویت، اخلاق، ادبیات، سخنرانی و سیاست آشنا میشوید که ممکن است قبل از این، اطلاعی درباره شخصیت او نداشته اید.
مستند «با من نگاه کن» نیز بار سفر بسته و در جادهای خاکی و هوای تاریک تمام میشود که البته به گمانم در اینجا نیز سازندهی اثر، اقتضائات تصویر را رعایت نکرده است.
کلام آخر اما تشکر از تمام کسانی ست که با زحمت فراوان این اثر را تولید کرده و کمی این عالم را از غربت در آورده و نیز کمی مخاطبین را با سبک زندگی ایرانی اسلامی آشنا کرده است.
نویسنده: علیرضا حسنتبار