به گزارش سایت راه نوشت، یکی از مهم ترین مسئله‌ها و بلکه مشکلات اجتماعی ما عبارت است از «فقدان اقدام». در طول تاریخی چند صد ساله همواره ذیل سیطرۀ قدرت‌های قاهره‌ای بوده‌ایم که دایره‌ی کنش اجتماعی‌مان را محدود می‌کرده‌اند. وقتی دو در دو سده اخیر، هژمونی غرب به این وضع اضافه شد، در تعامل شوم استبداد و استعمار، ما با استکباری مضاعف به استضعاف کشیده شدیم. انقلاب اسلامی طلیعۀ کنشگری ما بود. تا قبل از آن ما این امکان را داشتیم که «واکنش«هایی به وضعیت‌های موجود داشته باشیم.
چهار دهه پیش، کنش متمایز جامعه ایرانی را کسی نمی‌توانست محاسبه کند و تغییرگرایی مستتر در ذات انقلاب اسلامی، نظم مستقر در «جزیره ثبات» را فروریخت. اما آیا این تغییر نظم به معنای تغییر کلی وضع و رفع مشکلۀ نااقدام‌گرایی ما هم بود؟
امروز همچنان یکی از مسئله‌های اصلی ما، «اقدام و عمل» است. اگرچه در نام‌واره و مسئله اصلی این سال ها، «اقتصاد مقاومتی،»، این اقتصاد است که پررنگ است و اگر چه سویه‌های مطالبه‌گرایانه‌ی این راهبرد متوجه مسئولان حکومتی است؛ اما نمی‌توان انکار کرد که «اقدام و عمل» فراتر از اقتصاد، مسئلۀ «مقاومت» است: در تمام عرصه‌های نظام اجتماعی، آن‌جا که کنش و ساختاری متناسب با عمل انقلابی(مقاومت) مطرح است، اقدام و عمل مسئله است. همچنان که به غیر از مسئولان حکومتی، جامعه‌ای که از آن برخاسته‌اند هم، نیازمند «اقدام و عمل» است و دچار بی‌عملی.
گمان می کنم در یک تحلیل اجتماعی، «جشنواره عمار» می‌تواند با پرداختن به تجربه جمعی ما، به حل این مسئله کمک کند. کافی است مقایسه‌ای داشته باشیم میان آثار «عماری» و آثار راه یافته به جشنواره‌های معمول و رسمی کشور، حتی در جشنواره‌های مستند. سینمای رسمی‌نفتی موجود، بیشتر راوی تجربه‌زیسته‌های شخصی و خانوادگی دایرۀ محدودی از جامعه است. روایت مداوم و پرتکرارِ مسئله‌هایی شخصی و بدون زمان و مکان است که به عشق، خیانت، طلاق و مانند این‌ها می‌پردازد. تم اصلی داستان‌ها و روایت‌های سینمای رسمی، همواره و همچنان، بر اساس یک عادت تاریخی، به «واکنش»ها می‌پردازد نه به کنش‌ها. جشنواره عمار اما بنای این دارد که به بازنمایی تجربه‌ی کنشهای ما بپردازد. انباشت این تجربه‌ها و روایت‌هایش، ظرفیت‌های عقل عملی ما را در ساحت اجتماع بالفعل می‌کند و این روح، معنای فرهنگ و راز فرهنگ‌سازی است.
این احتمال هست که این ویژگی در عمار کمرنگ شود؛ بنابراین باید نسبت به آن حساس بود، ارزیابی داشت و به «مراقبه جمعی» پرداخت. از سوی دیگر این امکان وجود دارد که این مؤلفه، یعنی «روایت و انباشت تجربه‌ی کنشهای اجتماعی» در دیگر فعالیت‌ها بازتولید شود. در این صورت آن فعالیت‌ها به معنای واقعی فرهنگ‌ساز بوده و یک «کنش عماری» به حساب خواهد آمد.
نگارنده : حجت الاسلام مجتبی نامخواه
نکته این مطلب در سال 95 و همزمان با هفتمین جشنواره مردمی فیلم عمار به رشته تحریر در آمده است.
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.