به گزارش راه‌نوشت، فیلم سینمایی فرزند صبح به کارگردانی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شرف‌الدین که در افتتاحیه دوازدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار رونمایی می‌شود، از زمان کلید خوردن پروژه تاکنون 17 سالِ پرفراز و نشیب را طی کرده که در ادامه به مرور خلاصه‌ای از آن می پردازیم:
فیلمی که فیلم نبود!
فیلم سینمایی «فرزند صبح» در سال ۸۳ کلید خورد. در میانه فیلمبرداری، به‌واسطه تصمیم کارگردان ادامه ساخت کار تا سال ۸۵ متوقف شد تا بازیگر نقش اصلی، که در نقش کودکی امام خمینی بازی می‌کرد و یک کودک چهار ساله بود، هفت ساله شود. بعد از آن تصویربرداری فیلم تا سال ۸۶ ادامه پیدا کرد و پس از یک فرآیند پس‌تولید طولانی که سفر دو ساله کارگردان به خارج از کشور هم در آن بی‌تأثیر نبود، رونمایی آن به جشنواره فجر سال ۸۹ موکول شد.
جالب اینکه آنچه در پی این فرآیند ۶ ساله روی پرده جشنواره فیلم فجر 89 رفت، با اعتراض شدید کارگردان مواجه شد که می‌گفت «این فیلم من نیست!»
نه فقط بهروز افخمی در مقام کارگردان و نویسنده که حتی اغلب مخاطبان حرفه‌ای سینما که فرصت تماشای نسخه به نمایش درآمده از فیلم را در جشنواره فجر پیدا کردند، به‌درستی می‌دانستند آنچه بر پرده دیده‌اند را به سختی می‌توان یک «فیلم» دانست چه رسد به اینکه بخواهند درباره کیفیت آن اظهار نظر کنند!
«روایت آشفته»، «گاف‌های متعدد تاریخی»، «دوبله مضحک» و مهمتر از همه این‌ها «ارائه تصویری معوج و خشن از کودکی حضرت امام(ره)»، کلیدواژه‌های مشترک اکثر نقدهایی بودند که پس از رونمایی فیلم «فرزند صبح» در جشنواره فجر سال 89 در فضای رسانه‌ای مطرح می‌شد.
اصل ماجرا هم این بود که محمدرضا شرف‌الدین در مقام تهیه‌کننده فیلم به دلیل طولانی شدن فرآیند تولید، در آن مقطع به ستوه آمد و با تصمیم خود نسخه‌ای از فیلم را تدوین و به دبیرخانه فجر بیست و نهم ارائه کرده بود.
شرف‌الدین در توضیح این اتفاق گفته که من در آن زمان بین اخلاق حرفه‌ای و اخلاق حقوقی، مجبور بودم اخلاق حقوقی را رعایت کنم. چون به عنوان تهیه‌کننده برای تحویل فیلم با موسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره) قرارداد داشتم. بنابراین تنها چیزی را هم که در دست داشتم بر اساس سیناپس ادیت کردم.
خلاصه آن که در آن مقطع زمانی، اعتراض افخمی به مهدی مسعودشاهی دبیر وقت جشنواره هم نتوانست مانع اکران آن شود، زیرا براساس قانون مالک اصلی فیلم تهیه‌کننده است.
البته افخمی گویی به تصور ذهنی خود از فیلمی که می‌خواست بسازد باور داشت و به همین دلیل پای فیلمِ خودش ایستاد و دست به اعتراض علنی علیه فیلمِ تهیه‌کننده زد؛ همراه شدن با خنده‌ها و کف و سوت‌های اعتراضی مخاطبان در سالن رسانه‌های جشنواره بیست و نهم حین اکران فیلم و صحبت‌های او در نشست رسانه‌ای پس از اکران از جمله این اعتراضات بود. او در این نشست رسانه‌ای اعلام کرد مشکل اصلی «فرزند صبح»ی که ما دیدیم و از آن عصبانی بودیم، تدوین بوده و اگر فرصت دهیم تا او خود فیلمی را که ساخته تدوین کند، حاصلش بهترین پاسخ به نقدها و فریادها خواهد بود!
پس از 9 سال، نسخه دوم فرزند صبح اکران شد
دو سال پیش اما بهروز افخمی در حاشیه برگزاری یکی از کارگاه‌های بازیگری خود در حوزه هنری، طبق اعلام قبلی، نسخه بازتدوین شده مدنظر خود را که مبتنی بر همان نسخه‌ای است که پیش از جشنواره بیست‌ونهم فجر با همراهی زنده‌یاد سیف‌الله داد تدوین کرده بود، رونمایی کرد تا پاسخ همه نقدهای وارد به این فیلم را بدهد.
نسخه سوم فرزند صبح، نسخه نهایی است
پس از آن جلسه، باز فیلم افخمی اکران عمومی نشد تا این که چندی پیش خبر آمد قرار است نسخه نهایی که برای بار سوم و اینبار خود افخمی آن را به تنهایی تدوین کرده و در واقع نسخه نهایی فیلم است، در افتتاحیه جشنواره عمار رونمایی شود.
شرف‌الدین، تهیه‌کننده فرزند صبح در توضیح تفاوت سه نسخه موجود فیلم اینگونه اظهارنظر کرده که ما در حال حاضر سه نسخه از این فیلم داریم که شاید یک زمان برای مقایسه، هر سه را اکران کنیم، آن هم به عنوان تجربه‌ای زرین و سنگین، تجربه‌ای که سینمای ایران در این باره کسب کرده است. این نسخه‌ها شامل یک نسخه تدوین شده توسط مرحوم سیف‌الله داد است، یک نسخه همان است که به نوعی نسخه تدوین شده توسط تهیه کننده براساس سیناپس بود و یک نسخه هم همین آخرین کاری است که خود کارگردان تدوین کرده و جامع الشرایط است.
فرزند صبح، بهترین فیلم افخمی
افخمی سال گذشته در برنامه «خارج از کادر» درباره ایده فیلم «فرزند صبح» گفته بود: در پاریس فیلم مارتین اسکورسیزی درباره کودکی دالایی لاما را دیدم و این فکر به ذهنم رسید که ما هم می‌توانیم راجع به دنیای بعد از تولد امام خمینی(ره) و زندگی ایشان در شهر خمین فیلم بسازیم. این کار از بیست و پنج سال پیش شروع شد و تا همین الان هم هنوز به نمایش عمومی در نیامده است. فکر کنم «فرزند صبح» بهترین فیلمی است که تا به حال ساخته ام.
سینمای ایران حالا یک اثر جدی درباره بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران در کارنامه خود دارد که می‌توان به‌عنوان یک فیلم درباره ضعف و قوت آن گفتگو کرد.
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.