به گزارش راه‌نوشت، جلیل سامان را معمولا با سه‌گانه‌ی تاریخی ارمغان تاریکی، پروانه و نفس می‌شناسند؛ نویسنده و کارگردانی که این اواخر از او سریال زیرخاکی روانه آنتن شده است.
جلیل سامان که در آثارش فیلمنامهنویسی را هم انجام می‌دهد، در جلسات آموزش فیلمنامهنویسی که در مدرسه سینمایی عمار برگزار شده به نکات مهمی در رابطه با دنیای نوشتن می‌پردازد که در این مطلب به برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
شما علاقه‌مندان می‌توانید جهت تهیه فایل‌های آموزش فیلمنامهنویسی جلیل سامان به سایت عماریار مراجعه کنید.
درس هشتم: ویژگی‌هایی که یک فیلمنامهنویس را متفاوت می‌کند
در جلسه‌ی قبل ویژگی‌های عمومی یک فیلمنامه نویس گفته شد و این جلسه می‌رویم سراغ ویژگی‌های اختصاصی:
نوع نگاه یک فیلمنامهنویس به جهان خیلی مهم است
اولین ویژگی که خیلی مهم است داشتن دیدگاه است؛ یعنی نوع نگاه شما به یک موضوع، داستان، نقاشی، موسیقی، آدم‌ها و … .
بشر از گذشته تا حال و آینده یک سری سوالات در زندگی اش داشته که برای بعضی جواب‌هایی پیدا کرده و برای برخی نه. مثلا از کجا آمده؟ خوشبختی چیه؟ حسد چیه؟ جامعه آرمانی چه شکلی می‌تواند باشد؟ فقر فقیر تقصیر کیه؟ چه طور باید به یک فقیر کمک کرد؟ حکم اعدام درست هست یا غلط؟
نویسنده‌ها باید برای این سوالات به فراخور فهم و دیدگاه و مطالعاتشان، جواب داشته باشند. دیدگاه شما خیلی مهم هست و باید آن را پیدا کنید.
بعضی کارها هستند که به نگاه آدم عمق می‌دهند. یکی از این‌ها سفر است. اگر شما سفر خارجی نرفته باشید، آدم‌های خارج را چه جوری می‌شناسید؟ مثلا دغدغه‌ی یک مادر یمنی چیست؟ برای شناخت هر قشری باید با آن‌ها زندگی کنید.
سعی کنید زیاد سفر بروید و در سفر آدم‌ها را ببینید، نوع تفکرشان را ببینید، رفتارشان را ببینید. بنابراین بخشی از تجربه ی زندگی با سفر اتفاق می‌افتد.
تجربه‌ی زندگی به شما دیدگاه و حس و خاطره و تصویر می‌دهد، حتی تجربیات مسیری که هر روز تردد می‌کنید یا مکان‌هایی که می‌روید را هم بنویسید.
برای شناخت راه‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آن‌ها سفر است. خواندن قرآن و احادیث هم به نگاه شما عمق می‌بخشند. تاریخ را هم زیاد بخوانید. تاریخ به ما خیلی درس می‌دهد. چون در تاریخ ما با آدم‌های واقعی و خصلت‌های ثابت سر و کار داریم.
از همه‌ی این تجربه‌ها یادداشت بردارید و برای خودتان نگه دارید. سفر درونی هم مهم است. باید خودتان را بشناسید و ویژگی‌های خودتان را درک کنید و آن‌ها را روی کاغذ توضیح دهید.
سلیقه خود را پرورش دهید
یک چیز مهم که دیرتر به دست می‌آید سلیقه هست.
یک بخشی از سلیقه ذاتی هست؛ یعنی آن بخش زیبایی‌شناسی که در ذات آدم‌ها وجود دارد. یک بخش دیگر با سیر آفاق و انفسی به وجود می‌آید، یک بخش هم با مطالعه و یادگیری.
مثلا شما ممکن هست سلیقه‌ی موسیقیایی‌تان بد باشد، ولی اگر چند موسیقی فاخر را گوش کنید نگاهتان به موسیقی متفاوت می‌شود. سعی کنید موسیقی بد گوش نکنید. فیلم و سریال بد نبینید و کتاب‌های خوب بخوانید. سلیقه را با دیدن چیزهای خوب پرورش بدید.
فیلمنامهنویس با کلمات نمی‌نویسد!
یکی از کارهای مهمی که شما باید بتوانید در آن قوی شوید تصویرسازی هست. فیلمنامهنویس با کلمات نمی‌نویسد، با تصویر می‌نویسد.
ممکن هست یک نفر در ادبیات یا شعر دستی داشته باشد اما در فیلمنامهنویسی موفق نباشد. چون ماده ی اصلی فیلمنامه کلمات نیست.
رعایت تناسب همه جا مهم است
هم‌زمان که می‌خوانید و می‌بینید، بنویسید. بین مطالعه و فعالیت تناسب برقرار کنید.
سواد بصری را جدی بگیرید
سواد بصری یکی دیگر از موارد اهمیت‌دار است. سواد بصری چیه؟ سواد بصری یعنی خط و نقطه و رنگ و فرم و بافت و شکل یک شیء، که این‌ها روی آدم تأثیر می‌گذارند.
چه طور سواد بصری‌تان را می‌توانید تقویت کنید؟ با عکس گرفتن، نقاشی کردن، خواندن گرافیک، مطالعه و … . به نمایشگاه‌ها سر بزنید. با یک آدم که سواد بصری خوبی دارد درباره‌ی عکس‌ها و نقاشی‌ها و … صحبت کنید.
شما باید تصاویر جادویی و موقعیت‌های جادویی خلق کنید. بنابراین باید این تاثیرها را درک کنید.
لزوم گسترش دایره‌ی لغات
کلمات؛ ما با کلمات می اندیشیم. یعنی وقتی تصاویر ر ا هم می‌بینیم یک سری کلمات در ذهن ما تداعی می‌شود. کلمات را خیلی خوب بفهمید و گستره‌ی لغاتتان را بیشترکنید.
درس قبلی از این سیر:
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.