خانه یادداشت نقدی بر مستند «دیوارهای نخی» - مختصر و مفید

نقدی بر مستند «دیوارهای نخی» – مختصر و مفید

به گزارش سايت راه نوشت، مستند «دیوارهای نخی» به روایت و کارگردانی عباس عمرانی بیدی، یک بیوگرافی از مادر شهیدی به نام «شهناز زیل‌پور» معروف به «ننه شهناز» است. او بزرگ طایفه‌ای از عشایر کرمانج در منطقه خراسان شمالی است. این طایفه کوچک حدود 12 شهید به انقلاب اسلامی تقدیم کرده است.

«ننه شهناز»، شیفته فوتبال است و همیشه یک رادیو کوچک همراه خود دارد. پسرش محمدرضا که فوتبالیست و دانشجو بوده، در سال‌های دفاع مقدس در شلمچه شهید شده است.

«ننه شهباز» نیز مانند فرزندش علاقه بسیاری به فوتبال دارد و با دعوت به بازی فوتبال و تماشای مسابقات فوتبال ملی، مردم طایفه خود را دور هم جمع می‌کند و به آنها روحیه می‌دهد.

آنها با پیروزی‌های ایران در بازی‌های بین‌المللی گرد هم می‌آیند و پایکوبی می‌کنند و یا با برگزاری مسابقات فوتبال در طایفه با داوری «ننه شهناز» برای خود سرگرمی و تفریح ایجاد می‌کنند.

برگزاری این بازی‌های فوتبال توسط این مادر شهید در ظاهر، فقط برای دورهمی و سرگرمی است اما در باطن هدف والایی را دنبال می‌کند. «ننه شهناز» به عنوان بزرگ طایفه، مردمش را به وطن‌پرستی، وحدت و ایجاد روح جمعی برای دفاع از وطن دعوت می‌کند.

«ننه شهناز» فوتبال را استعاره‌ای از جامعه می‌داند و فوتبالیست‌ها را همچون سربازان و مرزبانان وطن تعبیر می‌کند. به زعم او همان‌طور که باید در فوتبال از دروازه و زمین دفاع کرد، باید از مرزها و خاک وطن نیز دفاع کرد.

رسم و آیین بسیار جالبی در طایفه «ننه شهناز» وجود دارد. آنها در جشن‌ها با کمک هم خارهای روییده در زمین‌های حاصلخیز را از ریشه کنده و پس از جمع‌آوری آتش می‌زنند و به دور آن جشن و پایکوبی می‌کنند. خارهایی که به تعبیر آنها، دشمن دام و حاصلخیزی زمین محسوب می‌شود. آنها بر این باورند که به جای هر خاری که از زمین کنده می‌شود، سبزه می‌روید.

آنها به امید رویشی دوباره دشمن را از زمین خود ریشه کن می‌کنند و به آتش کشیده و خاکستر آن را به باد می‌دهند. این آیین جالب و پُرمفهوم که بعد از پیروزی‌های تیم فوتبال ایران و در جشن‌های این طایفه برگزار می‌شود، همچون برگزاری مسابقات فوتبال درون این طایفه همه‌وهمه، تمرین استقامت و پایداری است.

تمرین مرزبانی و دفاع از وطن، آن هم در طایفه‌ای که خود امتحانش را پس داده و در هشت سال دفاع مقدس در کنار سایر عشایر و مرزنشینان ایران در دفاع از وطن اسلامی از هیچ کوششی فروگزار نکرده و سر بلند بیرون آمده است. شهیدان این طایفه و پسر «ننه شهناز» همگی گواه محکمی بر درستی این ادعا هستند.

این مستند در عین پُر محتوا بودن، از ساختار خوبی نیز برخوردار است و با بهره گرفتن از تصویربرداری درست و نماهای زیبا، در کنار موسیقی فولکور مناسب و یک پایان‌بندی دقیق در مدت زمانی کوتاه، یک مفهوم بزرگ را به مخاطب عرضه کرده است.

مادر شهیدی که قهرمان این داستان است با ویژگی‌های خاص خود و گویش زیبای محلی، بیننده را با خود همراه می‌کند. او در کنار وظایف زنانه خود، پیر و مراد یک طایفه است و با رهبری آنها سعی دارد جوانانی را همچون فرزند شهیدش تربیت کند تا ادامه دهنده راه او باشند.

«دیوارهای نخی» قهرمانی گمنام به نام «ننه شهناز» را به مخاطب می‌شناساند. شیرزنی که همچون او در ایران اسلامی کم نیستند و در طول هشت سال دفاع مقدس در کنار مردان و دوشادوش آنها در رسالتی بزرگ سهیم بودند.

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید