۲۲ دی‌ماه ۹۷ ویدئوی کوتاهی با این تیتر از شهر «اُمیدیه» همه را شوکه کرد: «حمله مأموران به خانه جانباز مدافع حرم با دستور دادستان شهر». مستند «اُمیدیه» روایتی است از پشت پرده آن اتفاق مبهم. با علی زهیری، کارگردان ۲۶ ساله این کار گفت‌وگویی کردیم تا بیشتر درباره «امیدیه» و دغدغه‌هایش بگوید.
ماجرای ساخت مستند؟
شروع کار با همان کلیپ بود که نشان می‌داد عده‌ای با لباس شخصی، وارد خانه اسماعیل شریفی، جانباز مدافع حرم می‌شوند. به واسطه فیلم قبلی‌ام آن جانباز را می‌شناختم. اول، نمی‌دانستم اینهایی که وارد خانه می‌شوند، مثلأ مأمور نیروی انتظامی هستند که این شکلی عمل می‌کنند.
پرس‌و‌جو کردم گفتند اسماعیل، گروهی مجازی داشته که در آن، مطالبی درباره دادستان شهر و زمین‌خواری‌ها گفته شده و دادستان هم حکم داده است که او و دوستانش را بازداشت کنند. خود دادستان و مجموعه قضایی مصاحبه کرده بودند که تعدادی ضد انقلاب گرفتیم و عده‌ای هم متواری هستند که کاملا دروغ بود. اینها باعث شد که سراغ این موضوع بروم تا ماجرا روشن شود.
مستقیم رفتید سر تصویربرداری یا تحقیقات هم داشتید؟
اصلاً فرصت تحقیق نداشتیم. متخلفان یعنی دادستان، فرمانده نیروی انتظامی و یکی دو مسئول دیگر در شهر بودند و ما در اوج ماجرا دوربین را برداشتیم و رفتیم «امیدیه». اینطور نبود که بتوانی اول بروی شهر با خیال راحت، تحقیق کنی. وقتی در شهر بودیم، تهدید می‌شدیم که بیرون برویم. در همچین شرایطی، فقط می‌خواستیم روشنگری کنیم. حتی سمت دادستان سابق هم رفتم ولی اجازه مصاحبه نداد. شهردار و رئیس سابق مسکن و شهرسازی هم حاضر به مصاحبه نشدند.
اینها الان در «امیدیه» هستند؟
بعد از مستند هم دادستان رفت هم فرمانده نیروی انتظامی، بقیه آنهایی هم که در زمین‌خواری‌ها دست داشتند، رفتند.
به تخلفاتشان هم رسیدگی شد؟
زمین‌هایی که گرفته بودند، پس گرفته شد اما تا الان به تخلفاتشان رسیدگی نشده است.
حتی بعد از نامه آقای رئیسی درباره این موضوع؟
خیلی وقت پیش، دادگاهی تشکیل شد ولی اصلأ رسیدگی نمی‌کند. الان دادستان سابق، مستشار دادگاه تجدیدنظر استان شده، فرمانده نیروی انتظامی هم جانشین نظام وظیفه استان است. مسئول سابق مسکن و شهرسازی هم مسئول مسکن و شهرسازی ماهشهر که بزرگ‌تر و پُر زمین‌تر است، شد. شهردار سابق، قائم‌مقام منطقه هفت شهرداری اهواز و فرماندار سابق هم مدیرکل امور شهری استانداری شدند. صادقانه ببینیم اینها ارتقا گرفتند. البته کماکان به قول اهالی شهر، «اُمیدی‌هِ»، ان‌شاءا… آقای رئیسی، اینها را به سزای اعمال‌شان می‌رساند.
متأسفانه، نگاه، این است که می‌گوید آقا این یک منطقه ممنوعه است، اگر گزارش فساد دادی، دیگر به تو ربطی ندارد که برخورد می‌شود یا نه. اگر هم بیش از حد، سر و صدا به پا کردی، تو محکوم هستی نه نیروی من که در جایگاه مسئول جمهوری اسلامی، زمینخواری می‌کند. اگر آقای آقاجری و دوستانش در این ماجرای افشای زمین‌خواری‌ها برنده شوند در شهر به شهر استان، آقاجری‌ها متولد می‌شوند.
سوژه‌های اصلی مستند، در چه وضعیتی هستند؟
آقای آقاجری، رئیس شورای شهر را غیرقانونی تعلیق کرده بودند که با نامه حل اختلاف مرکزی مجلس به شورا برگشت. اسماعیل شریفی هم که شش ماه به اتهام تمرّد از قانون محکوم شده بود، عفو خورد. وقتی به خانه‌اش ریخته بودند، برخلاف رأی دادگاه، از خانه و ناموسش فیلم‌برداری کرده بودند، اسماعیل هم به کسی که فیلم‌بردای می‌کرده است، می‌گوید «تو کافری، چرا فیلم‌برداری می‌کنی؟ او هم گفته که دوست دارم. فیلمش هست.
شهردار فعلی چطور؟
آقای شریفات هم علی‌رغم پرونده‌های زیادی که با حمایت دادستان سابق، برایش باز شده، در شهرداری هستند و کارها را محکم پیگیری می‌کند. خودم این آدم‌ها را می‌بینم انرژی می‌گیرم.
برگردیم به مستند؛ بخش‌هایی از کار، ظاهراً عجله‌ای تصویربرداری شده است، علتی دارد؟
قسمتی به‌خاطر نشان دادن التهاب ماجراست ولی دلیل اصلی، این بود که شرایط آرامی نداشتیم. مثلا یک شب اطلاع دادند که نیروی انتظامی می‌آید که وسیله‌هایتان را ببرد، ما هم وسیله‌ها را در ماشین انداختیم و جای دیگری رفتیم. وضعیت طوری نبود که مثلأ نورپردازی کنیم یا قاب‌های زیبا ببنیدیم.
از اکران‌های مستند بگویید؟
بچه‌ها می‌خواستند در مسجد جامع «امیدیه» اکران کنند، ولی مأمورها آمدند مانع شدند. اما در شهرهای دیگر خوزستان اکران داشتیم. در «باغ‌ملک»، فکر کنم سه تا مسجد عوض کرده بودند تا در چهارمین جا اکران شده بود. یک اکران سراسری هم در ۱۲-۱۳دانشگاه خوزستان داشتیم که فقط دانشگاه رامهرمز لغو شد.
حرف پایانی؟
من واقعاً مجموعه عمار را دوست دارم، کار قبلی‌ام هم در این جشنواره دیده شد. ولی اگر قرار است درباره این موضوعات، کار شود، کمک کنند که همه چیز صریحتر و راحت‌تر گفته شود، باید چالشی ایجاد کنیم و یک جریان‌سازی شکل بگیرد.
خودم بیش از آن‌که فکر کنم بروم مثلا در فلان جشنواره، می‌گویم مستندم تأثیرگذار باشد. مثلا بچه‌های «امیدیه» حال‌شان خوب شود. این بچه‌ها، فقط یک نمونه هستند، تفکر انقلابی همیشه باید پیروز باشد. من این کار را ساختم که تأثیری بگذارد، همین که متخلفان را بیرون کردند، فعلاً تأثیر این مستند بوده است تا ببینیم خدا چه می‌خواهد.
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.