خانه یادداشت ماجراهای حمله متفقین به خاک ایران - مستند سریالی روزگار رضاخانی روایتی...

ماجراهای حمله متفقین به خاک ایران – مستند سریالی روزگار رضاخانی روایتی از بی کفایتی های یک شاه

سعید مستغاثی

به گزارش سایت راه نوشت، هجوم متفقين به مرزهاي ايران در ساعت 4 بامداد روز سوم شهريور 1320 آغاز شد. قوای انگلیس از جنوب و قوای روس از شمال و غرب، ایران را مورد تجاوز قرار داد، به طوری که در چند ساعت نیروی دریایی ایران منهدم شد و شمال ایران نیز توسط روس ها به تصرف درآمد. در جنوب کشور نیز همین اتفاق توسط کشتی های انگلیسی افتاد.

ناوگان انگلیسی تحت فرماندهی دریاسالار «سر جوفری اربونوب» در ساعت 4 بامداد سوم شهریور، کشتی های ایرانی را در بندر شاهپور غافلگیر و به سختی بمباران کرد. در همان ساعت نیروی موتوریزه امپراتوری بریتانیا مرکب از نیروی هندی و انگلیسی در بندر شاهپور پیاده شده و به سمت اهواز و آبادان شروع به تعریض و پیشرفت نمودند. قسمت دیگری از نیروی هندی انگلیسی در همان تاریخ از راه خانقین و قصر شیرین شروع به تعرض در داخل ایران نمودند.

نیروهای شوروی هم به نوبه خود به متابعت و هم آهنگی با متفق خویش، در همان ساعت 4 بامداد سوم شهریور از راه جلفا و ماکو و سایر نقاط سرحدی و سواحل دریای خزر به داخل خاک ایران هجوم آورده و نیروی ایران را با طرز بی سابقه غافلگیر نمودند.

حمله ناگهانی چند لشکر

اسناد متعددی براساس گزارشات و تلگرافات پاسگاهها و شهرداری ها و دیگر موسسات، جزییات هجوم نظامی متفقین را در شمال و جنوب کشور نشان می دهد. ارتش های متفقین ناگهان به کشور ما حمله کردند،. ارتش ایران بنا به دستور رضاخان تسلیم شد اما قوای متفقین بازهم از زمین و هوا و دریا شهرهای ایران را مورد حمله قرار دادند و علاوه بر خرابی های بسیار، ده ها تن از هموطنان را به خاک و خون کشیده، کشته و زخمی کردند.

ارتش از پیش شکست خورده

به این ترتیب ارتش صد و بيست هزار نفري ايران که با ميلياردها ريال هزينه از ماليات بيوه زن، دهقان زحمتکش، کارگران و کارمندان تأمين شده بود، ظرف 4 روز چون گلوله برفي در مقابل اشعه خورشيد ناگهان ذوب شد و از بين رفت و به دنبال آن فرمانده کل قوايش به اسارت و تبعيد به جزيره موريس فرستاده شد. ارتشي که فقط براي سرکوبي مردم و عشاير و زحمتکشان به وجود آمده بود، سه روز نتوانست حالت دفاعي به خود بگيرد، يا عقب نشيني کرد يا فرار.

ارتشی در سرکوبی ملت ایران و تحکیم حکومت کودتا و تعمیق اختناق و دیکتاتوری موفقیت بسیاری داشت و رضاشاه در مردادماه 1320 یعنی چند صباحی پیش از متلاشی شدن ارتش و خروج خود از کشور می گفت: «قشون من عالی ترین قشونی است که در دنیا می توان سراغ داشت»

ارتشی در سرکوبی ملت ایران و تحکیم حکومت کودتا و تعمیق اختناق و دیکتاتوری موفقیت بسیاری داشت و رضاشاه در مردادماه 1320 یعنی چند صباحی پیش از متلاشی شدن ارتش و خروج خود از کشور می گفت: «قشون من عالی ترین قشونی است که در دنیا می توان سراغ داشت»

به رضاخان پیشنهاد مقاومت داده شد

در خاطرات سپهبد امیر احمدی از فرماندهان ارشد ارتش رضاخانی، وی راه هایی که در برابر رضاخان قرار داشت را برمی شمارد و توضیح می دهد که همه راه های مختلف را به شاه پیشنهاد داده بود از جمله مقاومت در برابر متجاوزان تا نامش در تاریخ این مرز و بوم به عنوان کسی که سر تسلیم در مقابل بزرگترین نیروی نظامی جهان فرود نیاورد، ثبت شود. اما رضاخان راه تسلیم را انتخاب کرد:

در ماجراي شهريور 20 به رضاشاه گفته بودم كه اعلي حضرت بايد يكي از دو راه را انتخاب فرمایند: يكي آن كه اگر تصميم به جنگ گرفته‌اند و مي‌خواهند در تاريخ زندگي سياسي اعليحضرت اين نقطه ضعف نباشد كه در برابر ديگران سر تسليم فرود آورده‌اند ستاد ارتش را به همدان ببرند و با لشكرهاي كرمانشاه و كردستان و لرستان و خوزستان در برابر نيروي انگليس بجنگند و مرا هم به آذربايجان بفرستند كه با قواي موجود تا آخرين نفر در برابر قواي روس بجنگم. با اطمينان به اينكه غلبه با آنهاست و ما كشته مي‌شويم…. در آينده وقتي كتاب خدمات درخشان بيست ساله اعلي حضرت را ورق بزنند، در ورق آخر اين است كه سر تسليم در برابر بزرگترين نيروي نظامي جهان فرود نياورد و ايستادگي كرد و مردانه جان داد و نامي بزرگ در تاريخ به يادگار خواهيد گذاشت… اگر مصلحت نمي‌دانيد كه به چنين كاري دست بزنيد، شق دوم اين است كه راه به آنها بدهيد و…»

با کنار کشیدن و تسلیم ارتش شاهنشاهی، سربازان بیگانه از چند جبهه خاک میهن ما را لگدکوب چکمه های خود کردند و هیچ ارتش و نیروی نظامی نبود تا در مقابل آنها بایستد. حتی آن نیروهای ایلیاتی و عشایری مانند تنگستانی ها و دشتستانی ها که در طی جنگ جهانی اول علیرغم مجهز نبودن به سلاح کافی و پیشرفته اما مردانه در مقابل تجاوز بیگانه ایستادند و به شهادت رسیدند، دیگر وجود نداشتند که طی سالهای حاکمیت رضاخانی به دستور انگلیس توسط رضاقلدر، قلع و قمع شده بودند تا دیگر نیرویی نباشد که در برابر هجوم خارجی و بیگانه ایستادگی و مقاومت نماید. با ورود ارتش های بیگانه، سرزمین ایران عملا به اشغال خارجی در آمد.

خاطرات تلخ و شیرین هجوم وحشیانه

پدر بزرگ و مادر بزرگهای ما از هجوم وحشیانه ارتشهای متجاوز بخصوص روس ها که در غرب کشور تا همدان وارد شده بودند خاطرات تلخ و بعضا شیرینی از ان دوران بخصوص جنگ اول جهانی تعریف میکردند، به ویزه از تعدی آنان به زنان و دختران به ویزه در شهر و روستاهای کوچک و چگونگی فراری دادن زنان از راه قنات ها به روستا و مناطق مجاور که گاه تا چندین کیلومتر طول داشتند.

مستند سریالی «روزگار رضاخانی» عنوان مستندی به کارگردانی مهدی فارسی و تهیه کنندگی محسن یزدی است که به موضوعات مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دوران حکومت رضاخان از جمله وقایع مربوط به جنگ جهانی دوم و حمله متفقین به خاک کشور و اعلام بی طرفی رژیم پهلوی می کند.

شما می توانید مستند سریالی روزگار رضاخانی در سایت عماریار به نظاره بنشینید.

یک دیدگاه

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید