توقیف فیلمِ درباره شهدا

آرش سجادی حسینی کارگردانی است که با دو فیلم در بخش مسابقه آثار داستانی جشنواره عمار حضور یافته است. سجادی حسینی که سابقه سالها فعالیت به عنوان دستیار کارگردان و برنامه ریز را داشته است با دو فیلم ویدیویی با عناوین «تیغ و ترنج» و «آوان» به جشنواره عمار آمده است. فیلمهایی که هر دو درباره شهدای گمنام دفاع مقدس ساخته شده است.

سجادی حسینی نه بواسطه حضور دوگانه اش در جشنواره که بواسطه ماجراهایی که حین ساخت یکی از این دو فیلم و بخصوص توقیف غیررسمی «تیغ و ترنج» متحمل شده است هم کارگردان ویژه ای به شمار می رود.

یکی درباره بانوان شهید و دیگری درباره دانش آموزان شهید

سجادی حسینی درباره دو فیلمی که به جشنواره عمار داده گفت: هر دو فیلم با مضمون شهدا ساخته اند. «آوان» درباره دانش آموزان شهید است و «تیغ و ترنج» درباره بانوان شهید. در هر دو فیلم سعی کردم به شهدایی بپردازم که تاکنون کمتر درباره شان شنیده ایم و آشنایی با زندگیشان می تواند مخاطبان را با بسیاری از واقعیتهای کمتر دیده شده دفاع آشنا کند. سجادی حسینی ادامه داد: «تیغ و ترنج» درباره شهید نسرین افضل است و اولین فیلمی است که درباره این شهید زن ساخته می شود. «آوان» هم درباره یک دانش آموز شهید است؛ دانش آموزی که در دل جنگ به چوپانی هم می پرداخت.

سفارش که وجود داشته اما سفارشها فقط در مرحله مقدماتی است

این کارگردان درباره وجه سفارشی بودن این دو اثر بیان داشت: به هر حال سفارش که وجود داشته و نمی توان آن را اکران کرد اما درباره خودم به صراحت می گویم این سفارشها فقط در مرحله مقدماتی تولید بوده و بعد از اینکه کارها آماده شده مشکلات فراوانی را برای پخش آنها داشته ام.مدیران ما در شروع کار و براساس شرایط و جایگاهی که دارند سفارش تولید آثار ارزشی را می دهند اما بعد به هنگام اکران یا پخش فیلم است که کمترین حمایتی از آثار نمی کنند چون می ترسند مبادا دیده شدن فیلم به کرسیهای مدیریتی شان لطمه بزند!

«تیغ و ترنج» سه سال است در آرشیو صداوسیما مانده

سجادی حسینی با اشاره به «تیغ و ترنج» افزود: در مورد «تیغ و ترنج» خاطرم هست که وقتی از طرف مدیریت وقت بسیج صداوسیما به ما سفارش تولید داده شد مرتب درباره این می گفتند که اهل عمل هستند و تا پایان کار در کنارما خواهند بود اما بمحض اینکه کار تولید شد به آرشیو سازمان رفت و الان هم 3 سال است که در آرشیو مانده و متاسفانه جرأت نمایش آن را ندارند.

سردار نقدی از فیلم تقدیر کرده اما فیلم در آرشیو مانده

این کارگردان درباره مشکلاتی که موجب شده فیلم قابل نمایش در تلویزیون نباشد بیان داشت: «تیغ و ترنج» هیچ خط قرمزی را رد نکرده است و تماما منطبق بر سیاستهای تلویزیون ساخته شده است. این فیلم توسط سردار نقدی تقدیر شده است اما متاسفانه تلویزیون آن را روی آنتن نمی فرستد.

خواسته مدیر سفارش دهنده را برآورده کردم و برای فیلمبرداری به ارمنستان رفتم اما…

سجادی درباره «تیغ ترنج» اظهار داشت: شخصیت اصلی داستان بانویی است که در کردستان به عنوان آموزگار فعالیت می کرد که توسط ضدانقلاب ترور شد و به شهادت رسید. ایشان در زمان تحصیل تنها دختر محجبه دبیرستانش بود و طبیعی است که وقتی می خواستیم نماهای مربوط به حضور او در دبیرستان را بگیریم باید تعدادی دانش آموز بدون حجاب را در کنارش نشان می دادیم اما مدیر گروه بسیج سازمان به صراحت گفتند که برای نمایش نماهای مربوط به حضور ایشان در دبیرستان باید به کشوری خارجی بروی و از بازیگران غیرایرانی استفاده کنی!

وی ادامه داد: با این همه برای اینکه سوژه موردنظرم را به نتیجه برسانم با صرف هزینه ای نسبتا زیاد توانستم شرایط چند روز فیلمبرداری در ارمنستان و با بازیگران ارمنی را بدست آورم و نماهای دبیرستان را در آنجا گرفتیم تا اثرگذاری درام را بیشتر کنم. من می خواستم بگویم نسرین افضل کسی بود که در زمانی که همه بی حجاب به مدرسه می رفتند هم حجاب داشت و اگر چنین نمایی در فیلم نبود شک نکنید که فیلم ابتر می ماند. با این حال در نهایت فیلم به آرشیو صداوسیما رفت؟ چرا؟ چون برای برخی مدیران ایرانی میز اهمیت بیشتری نسبت به جریان سازی دارد.

جشنواره عمار الگویی است برای مدیرانی که در اتاقهای درب بسته نشسته اند

آرش سجادی حسینی با تقدیر از جشنواره عمار که شرایط اکران فیلمش را فراهم کرده اظهار داشت: خوبی جشنواره عمار این است که صراحت را از نسل جوان فیلمساز نمی گیرد و آثار آنها را بی سانسور به مخاطبان ارائه می کند. جشنواره عمار می تواند بدین لحاظ الگوسازی هم کند برای بسیاری از مدیرانی که در اتاقهای درب بسته خود نشسته اند و گمان می کنند همه چیز همانی است که آنها می اندیشند.

با انتخاب نام «آوان» یک واژه جدید به دایره واژگان مخاطبان افزودم

این کارگردان درباره وجه تسمیه عنوان فیلم «آوان» هم بیان کرد: همیشه کارگردانان از روی دست مردم می نویسند و حتی عناوین فیلمهایشان را نیز منطبق با کلمات متداول در اجتماعات محل زندگی خود می گیرند اما من با انتخاب نام «آوان» خواستم یک واژه جدید به دایره واژگان مخاطبان اضافه کنم. «آوان» ریشه ای کُردی دارد و نام پسربچه چوپانی است که در فیلم زندگیش را مرور می کنیم.
وی ادامه داد: آوان یک چوپان است که در نقطه صفر مرزی به همراه پدرش زندگی می کند و همین زندگی دستخوش حمله متجاوزین می شود و اینجا جایی است که پسربچه تواناییهای خود را نشان می دهد.