به گزارش راه‌نوشت، جلیل سامان را معمولا با سه‌گانه‌ی تاریخی ارمغان تاریکی، پروانه و نفس می‌شناسند؛ فیلمنامه نویس و کارگردانی که این اواخر از او سریال زیرخاکی روانه آنتن شده است.
جلیل سامان که در آثارش فیلمنامهنویسی را هم انجام می‌دهد، در جلسات آموزش فیلمنامه نویسی که در مدرسه سینمایی عمار برگزار شده به نکات مهمی در رابطه با دنیای نوشتن می‌پردازد که در این مطلب به برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
شما علاقه‌مندان می‌توانید جهت تهیه فایل‌های آموزش فیلمنامه نویسی جلیل سامان به سایت عماریار مراجعه کنید.
کارکردهای مانع در فیلمنامه
اولین کارکرد مانع ایجاد کشمکش و جذابیت برای دیدن داستان است. وقتی شخصیتی چیزی بخواهد و تمام قصه شرح رسیدنِ بدون مسئله‌ی شخصیت به آن باشد ماجرایی وجود دارد اما داستان نه. مانع یک سوال دراماتیک برای مخاطب به وجود می آورد که قهرمان الان در مواجهه با مانع چه می‌کند؟ ایجاد این سوال یعنی فیلمنامه نویس کارش را درست انجام داده.
شخصیت ها آن چیزی نیستند که می‌گویند. چه موقع معلوم می‌شود شخصیت ها کی هستند؟ وقتی با موانعی روبرو بشوند و شروع کنند به واکنش نشان دادن. بنابراین دومین کارکرد مانع، شناخت شخصیت‌هاست. واکنش‌های قهرمان در مقابل موانع باعث شناخت ما از شخصیت داستان می شود.
سومین کارکرد مانع این است که مخاطب جهان را بشناسد. چون مخاطب خود را همانند قهرمان عمیقا درگیر داستان می کند. مخاطبی که روی صندلی نشسته به یک تجربه بی خطر دست پیدا می کند بدون این که خودش گناه کند یا تجربه خشونت یا قتل یا خیانت را انجام دهد. این جزء کارکردهای مهم داستان است.
کارکرد چهارم مانع، تغییرات شخصیت است. شخصیت‌ها در مقابل موانع تغییر می‌کنند؛ قدرتمندتر یا ضعیف‌تر می‌شوند، بهتر یا رذل‌تر می‌شوند و یا این که دیدگاهشان نسبت به زندگی، عشق، خوشبختی، رستگاری، و … تغییر می‌کند.
چند نکته دیگر درباره موانع
وظیفه موانع
موانع چه می کنند؟ ایجاد کشمکش می کنند. شخصیت برای این که به هدفش برسد باید از موانع عبور کند و این باعث کشمکش می‌شود. کشمکش شخص می تواند با طبیعت باشد یا با شخص مخالف یا کشمکش شخص با خودش.
در گذاشتن موانع زیاده‌روی نکنید. وقتی موانع خیلی زیاد بشود استرس و نگرانی بیش از حدی در مخاطب ایجاد می شود که او طالبش نیست. هم‌چنین بهتر است برای این که موانع جدی‌تر بروز کنند لحظات آرامش‌بخش هم قرار دهید. این باعث برجسته شدن اتفاقات بد تاکید روی آن‌ها می‌شود.
در فیلمنامه هایتان موانع جدی بگذارید
هر چه موانع قوی‌تر باشند تلاش قهرمان برای رسیدن به هدف باید بیشتر باشد. موانع قوی‌تر قهرمان و مخاطب را با چالش‌های بیشتری روبرو می کند و به عبارتی کار دراماتیک‌تر می شود. اگر موانع را ضعیف انتخاب کنیم در واقع شخصیت اصلی را ضعیف کردیم.
مانع می‌تواند مسئله‌ی ساده‌ای باشد اما فیلمنامه‌نویس در جهان داستان باید آن را با اهمیت نشان دهد.
درس قبلی از این سیر:
چگونه فیلمنامهنویسی را شروع کنیم؟ درس چهاردهم: چه طور یک نقطه اوج درخشان بنویسم؟
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.