«مرثیه‌ای از انجیل»؛ مستندی یک ساعته به کارگردانی محمد هادی نعمتی است. این مستند، ماجرای کشیشی گرجستانی را روایت می‌کند که همراه با شیعیان دنیا و با پای پیاده خود را به کربلا می‌رساند تا در اربعین سیدالشهدا(ع) حضور داشته باشد. درباره این اثر، با نعمتی، گپ‌وگفتی داشتیم که می‌خوانید.
در ابتدا بفرمایید که چطور با این سوژه ارتباط گرفتید و برای ساخت مستندی با محوریت او اقدام کردید؟
من، حدود سه- چهار سال پیش، با گروهی از شیعیان گرجستان آشنا شدم و بعد از این ماجرا، سفری به تفلیس داشتم تا درباره آنها، مستندی بسازم. در آنجا، به «اسقف مالخاز»، کشیشی که سوژه مستند است، برخوردم. طی یکی-دو سالی که با او در ارتباط بودم، درباره اربعین برایش، محتوا می‌فرستادم و این اتفاق را به او معرفی می‌کردم تا اینکه سال گذشته، خودش هم در اربعین حاضر شد. البته در مستند قبلی‌ام درباره شیعیان گرجستان، سکانسی از این کشیش هم داشتم و او، مرا به‌عنوان مستندساز می‌شناخت. از طرفی، سرزمین عراق، برای اهل کتاب، مهم است، بخشی از از تاریخچه آنها در این کشور بوده است. بخود «اسقف مالخاز» هم می‌خواست در اربعین شرکت کند و درباره امام حسین(ع) بیشتر بداند و هم برایش جالب بود که بتواند «بابل» و مکان‌های مقدس و تاریخی عراق را ببیند.
جریان تولید این مستند به چه صورت بود؟
در واقع، این کار، اولین مستند من بود که به صورت کاملاً حرفه‌ای ، تولید کردم. مستندهایی که قبلاً ساختم بیشتر مستندهای بحران در عراق، سوریه و… بود که برای ساخت آنها، معمولاً به‌تنهایی، حضور پیدا می‌کردم ولی با توجه به اینکه، موضوع این مستند، خیلی، برای من مهم بود و می‌خواستم بخش‌به‌بخش مستند به‌خوبی برای مخاطب جا بیفتد، کار را جدی و حرفه‌ای پیش بردم. درعراق، یکی از بهترین مدیرتولیدها را هماهنگ کرده بودیم، تصویربردار کار هم عراقی بود و مترجم هم در کنارمان داشتیم. یعنی ساخت این اثر، یک کار تمام حرفه‌ای بود، اگر دقت کنید موسیقی کا هم ساخت خودمان است.
ظاهراً مستند، از شبکه سه هم پخش شده است، بازخوردی داشتید؟
بازخوردهایی که از این شبکه گرفتم، خیلی خوب بود ولی از آن مهم‌تر، پخش مستند از شبکه‌های «پرس تی‌وی»، «هیسپان تی‌وی» و «العالم» بود یعنی کار به سه زبان عربی، انگلیسی و اسپانیولی نمایش داده شد. بازخوردهایی که این پخش‌ها داشت، به‌شدت زیاد بود. حتی آقای منوچهر هادی، از کارگردان‌های مطرح کشور هم، پستی درباره این مستند گذاشته بود که اگر نظرات زیر آن را ببینید انگار یک دعوایی است بین مخاطبان مستند، بعضی‌ها کار را رد کردند، برخی‌ها هم موافق مستند بودند و از آن دفاع کردند.
در ساخت این مستند، خود سوژه و شخصیت برایتان اولویت داشت یا مسئله اصلی، پیوند ادیان الهی بود؟
من از سال 92 با یک بحثی با عنوان امام حسین(ع) در اندیشه مسیحیت آشنا شدم. یک نويسنده مسيحی عرب‌زبان به‌نام «آنتوان بارا» هم کتابی به همین اسم نوشته است. من به واسطه این کتاب، شروع کردم به تحقیقات درباه اینکه آیا واقعاً به امام حسین(ع) در فرهنگ و اندیشه مسیحیت پرداخته شده است یا نه. در جریان این تحقیقات و از طریق آیت‌الله جاودان با گروهی آشنا شدم که 15سال درباره کتاب مقدس کار کردند و فکت‌ها و بشارت‌هایی را که این کتاب درباره پیامبر آخرالزمان و اهل بیت او داده است، مشخص کردند. در کتاب مقدس، چه عهد جدید و چه عهد قدیم، فکت‌ها و موارد بسیاری درباره پیامبر(ع) و اهل بیتش موجود است. البته خود سوژه کشیش هم برای من مهم بود اما در اصل می‌خواستیم حرف خودمان را از زبان یک چهره مسیحی به دیگران برسانیم.
به‌نظرتان با توجه به ظرفیت بزرگ اربعین، پرداخت رسانه‌ای مناسب بوده است؟
به‌نظرم خود همین مسئله امام حسین(ع) در اندیشه مسیحیت، می‌تواند یک شبکه تلویزیونی باشد که هر روز برنامه دارد. این قدر در کتاب مقدس، مسائل مختلفی درباره پیامبر(ص) و اهل بیت مطرح شده است و در کنارش، آن‌قدر موضوعات و موارد مختلفی درباره امام حسین(ع) داریم که شاید باورتان نشود؛ مثلاً در کشورآلبانی، مراسماتی درباره امام حسین(ع) برگزار می‌شود، در مورد تمام اینها می‌شود کار کرد ولی بضاعت ما در حد همین مستند بود. اگر جایی باشد که پای کار بیاید و حمایت کند، قول می‌دهم که بیشتر از چند دَه مستند و سوژه خوب از دل این موضوع، بیرون بیاید.
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.